1887
Volume 4, Issue 1
  • ISSN 0272-2690
  • E-ISSN: 1569-9889
GBP
Buy:£15.00 + Taxes

Abstract

SUMMARYJazykova kodifikace v dvojjazychém state: pfipad cestiny a sloven-stiny, dvou blizce pribuznych jazykuPo strucném historickém pfehledu vztahu mezi cestinou a slovenstinou autor sleduje vyvoj kodifikace spisovné slovenstiny od vzniku Ceskoslovenské republisky v roce 1918. Asymetricky pomër mezi oběma jazyky byl navozen ústavni listinou z roku 1920: podle tehdejsiho jazykového zákona existoval jednotny jazyk ceskoslovensky s dvojim rovnoprávnym zněnim, a to ceskym a slovenskym. Ve skutecnosti ale pozivala cestina ruznych vyhod uz od zacátku nového státniho usporádáni. Tak se na priklad ucilo cestine na Slovensku v mnohem vëtsi mire nez slovenstinë v ceskych zemich a v prvnim vydáni Pravidel slovenského pravopisu z roku 1931 se zfetelnë ukázal vliv ceského jazykovëdce Václava Vázného, ktery se na jejich pfipravë aktivnë podilel. Reakce proti bohemizacnim tendencim se brzy nato projevila v praxi casopisu Slovenská rec, ktery zacal vycházet v roce 1932.I kdyz byl vztah mezi Cechy a Slováky po druhé svëtové válce podstatnë zrovnoprávnën, knovergentni tendence v slovni zásobë slovenstiny trvaly az do poloviny sedesátych let. Vyvrcholenim snah poskytnout spisovné slovenstinë plnou moznost vyvijet se podle vlastnich zákonitosti bylo vystoupeni slovenského jazykovëdce Jozefa Ruzicky, ktery v roce 1968 publikoval návrh zákona o slovenstinë. V pfitomné dobë ma slovenstina na rozdil od predcházejiciho obdobi v podstatë ustálenou a vypracovanou vnitfni stavbu, a proto se jeji obranny postoj vuëi cestinë uz neprojevuje.RESUMOLa lingoa enkodigo en dulingva Ètato: la kazo de la êeha kaj la slo-vaka, du apude rilataj lingvoj.La aùtoro sekvas^ la. la disvolvigon de la enkodigo de la skriba slovaka lingvo ekde la estigo de Cehoslovaka Respubliko en 1918. La konstitucio de la jaro 1920 deklaris nesimetran rilaton inter la ceha kaj la slovaka: laù la tiama lingva lego ekzistis unueca cehoslovaka lingvo kun du egalrajtaj formoj, nome, la ceha kaj la slovaka. Sed fakte la nova stato diversmaniere pli subtenis la cehan. Tiel ekzemple gi devige instruis la cehan en Slovakio multe pli, ol la slovakan en Cehio. La unua eldono de gvidilo al la slovaka ortografio, aperinta en 1931, estis sub la influo de ceha lingvisto. Okazis reago kontraù la bohemigan tenden-con, per la revuo Slovenská rec (La Slovaka Parolado), kiu ekaperis en 1932.Pro la rilatoj inter Cehio kaj Slovakio post la Dua Mondmilto, kunigaj tendenooj daùris gis la mezo de la sesdekaj jaroj. Sed en 1968 la slovaka lingvisto Jozef Ruzicka eldonis legon pri la slovaka, kiu estis enjurigita samtempe kun la federaciigo de Cehoslovakio, en ceha kaj slovaka federaciaj respublikoj, komence de 1969. Tiel, almenaù nuntempe, la malnova lukto trankviligis. Sendube restas certagrada ceha influo super la skriba slovaka, sed la kvereloj de la antaù—kaj postmilita tempoj trankviligas, au almenaù ne plu aperas en la lingvistikaj revuoj.Resume, ekzistas en Cehoslovakio parta, cefe pasiva dulingveco. Laù emketoj, c. 85% da cehoj acetus interesan slovakan libron, kaj inverse; sed la proporcioj, kiu aktive regas la alian lingvom, ekzemple verke au parole, estas malaltaj. La klopodoj influi la slovakan en la direkton de la ceha, au ne plene rekoni la sendependecon de la slovaka, okazis antaù kaj post la Dua Mondmilito kaj intime rilatas al tiutempaj politikaj sintenoj kaj okazajoj. La celo post la Unua Mondmilito estis, provizi almenaù pasivan scipovon de la norma lingvo al la popolo; poste, aktivigi tiun scion. Sekvis ortografiaj reformoj kaj novaj politikoj de naciigo de fremdaj vortoj. La slovaka literatura lingvo estas nun sufîca en si mem kaj ne plu de vas defendi sin, kiel antaùe.

Loading

Article metrics loading...

/content/journals/10.1075/lplp.4.1.03sal
1980-01-01
2024-03-19
Loading full text...

Full text loading...

http://instance.metastore.ingenta.com/content/journals/10.1075/lplp.4.1.03sal
Loading
  • Article Type: Research Article
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was successful
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error