Language Problems and Language Planning - Volume 19, Issue 1, 1995

ZUSAMMENFASSUNGDie Siraiki-Bewegung in PakistanDer Artikel beschreibt die Entstehung der nationalen Bewegung der Volksgruppe der Siraiki im südlichen pakistanischen Pandschab. Das Gebiet ist wirtschaftlich unterentwickelt, und seine politischen Fuhrer fühlen sich kulturell und wirtschaftlich benachteiligt. Seit den 60er Jahren dient ihnen die Sprache Siraiki als Symbol zur Mobilisierung der offentlichen Meinung gegen diese als ungerecht empfundene Lage. Viele von ihnen meinen, daft die Einrichtung einer selbstandigen Siraiki-Provinz ihnen Gerechtigkeit bringen könnte.Wahrend intellektuelle Siraiki die Unterschiede zwischen dem Siraiki und dem Pandschabi betonen, bezeichnen die Pandschabi sie als Dialekt ihrer Sprache und die Siraiki-Bewegung als eine Verschwörung zur Schwächung des Pandschab. Da die Pandschabi die Mehrheit der herrschenden Elite des Landes stellen, kann man die Siraiki-Bewegung als ein Beispiel für einen Machtkampf zwischen Protoelite und Elite infolge ungerechter wirtschaftlicher Entwicklung betrachten.RESUMOLa sirajka movado en PakistanoLa artikolo priskribas la estigon de la etna-nacia movado de la sirajkoj en la suda pakistana Panĝabio. La regiono estas ekonomie subevoluinta, kaj ĝiaj politikaj gvidantoj opinias esti kulture kaj ekonomie malavantaĝe traktataj. De la 1960-aj jaroj ili uzas la sirajkan lingvon kiel simbolon por direkti la publikan opinion kontraŭ tiu situacio sentata maljusta. Multaj el ili kredas, ke la starigo de memstara provinco Sirajkio povus forigi la maljustecon.Dum la sirajkaj intelektuloj emfazas la diferencojn inter la sirajka kaj la pangaba lingvoj, la pangaboj konsideras gin dialekto de la pangaba kaj la sirajkan movadon konspiro por malfortigo de Pangabio. Car la plejmulto de la elito de la lando estas pangaboj, oni povas konsideri la sirajkan movadon kazo de potencolukto inter protoelito kaj elito sekve de maljusta ekonomia evoluigo.

SUMMARYWhich Language First? For a European Community Experiment Using EsperantoIn view of the European Community's attempts to encourage its citizens to learn each others' languages, the authors have taken a new look at Europe-wide experiments on the role of Esperanto in facilitating language learning.They review all experiments carried out this century on the use of Esperanto as a preparatory aid in language learning. A critical examination of the results obtained shows that in only a few cases, for instance in Halloran's experiment, were these achieved by accurate scientific methods. In that example, however, the value of Esperanto in facilitating language learning was not clearly proved.Besides this, the authors discuss the assumptions on which those experiments were based, and argue that it is necessary to set out from a different theoretical starting point. They refer particularly to the ideas of I. Szerdahelyi, which were formulated in the 1960s. They argue that the degree of difficulty in learning a second foreign language after Esperanto depends on linguistic affinities between the mother tongue, Esperanto, and the language concerned.On the basis of this hypothesis they present a plan for a possible experiment to be carried out on a European scale, which would measure when and to what extent Esperanto could genuinely aid language learning. In this way they hope to avoid the oversimplification which has unfortunately been all too frequent in earlier experiments.Finally they emphasize the importance of this experiment as a step towards the desirable goal of a multilingual Europe.RESUMOKiun lingvon unue? Por tuteŭropa eksperimento kiu utiligu EsperantonLa aûtoroj enkadrigas la ideojn pri tuteŭropaj eksperimentoj pri la lernfaciliga rolo de Esperanto en la nuntempajn klopodojn de la Eŭropa Komunumaro instigi la civitanojn de la membraj statoj pli bone lerni pli multajn lingvojn de aliaj eŭropaj landoj.Ili rekonsideras ciujn eksperimentojn faritajn dum ci tiu jarcento pri la lernfaciliga rolo (propedeŭtikeco) de la internacia lingvo Esperanto kaj kritike ekzamenas la rezultojn, kiuj en nur kelkaj kazoj (ekzemple en la eksperimento de Halloran) estas sciencnivele tre akurate atingitaj. En tiu kazo, aliflanke, ili ne estas nete por la lernfaciligaj ecoj de la internacia lingvo.Hi, krome, diskutas la teorian bazon de tiuj eksperimentoj kaj la neceson ekiri de alimaniere formulita teoria bazo, kiu cefe apogigas sur la ideoj de I. Szerdahelyi eldiritaj jam en la 60-aj jaroj. Temas esence pri la lingvo-tipaj rilatoj inter la gepatra lingvo, la internacia lingvo kaj la poste lernota fremda lingvo, kiuj respondecas pri pli granda au pli malgranda lernfaciligo.Surbaze de tiu teorio ili reformulas eblan planon por tuteŭropa eksperimento, kiu povus mezuri kiom kaj kie la internacia lingvo efektive estas lernfaciliga, preter la tro generalaj asertoj, kiujn oni de tempo al tempo renkontas.La graveco de la rezultoj por la estonta laŭdezire multlingva Eûropo estas fine substrekata.

RESUMENReferendum sobre la oficializacióon del inglés en cinco estados:Cuál es la reacción contra los hispanohablantes?Sufragantes de Alabama, Arizona, California, Colorado y Florida aprobaron el referendum que hace del inglés su lengua oficial. E1 autor utiliza el voto por condado a favor del inglés (variable dependiente) para defender cinco hipôtesis: la racial (los anglos contra los latinos), la étnica (los negros contra los latinos), la económica (la clase de menores ingresos contra los latinos), la politica (los republicanos contra los latinos), y la cultural (el indigenismo contra los latinos). Como variables independientes el autor incluye por cada estado los porcentajes de poblaciôn latina, negra, con education universitaria, por debajo de la línea oficial de pobreza, y rural, el ingreso medio familiar y el total de poblaciôn de cada una de ellas, además del voto por Ronald Reagan en 1984. Las hipôtesis racial y cultural no son validas; la rivalidad étnica emerge solo en Alabama; la hipôtesis de clases esta sostenida por relaciones negativas con el nivel cultural. Pero es la hipôtesis politica la que ofrece la explication mas convincente, ya que el apoyo a Reagan da el pronóstico mas seguro para el voto por la oficialización del inglés a través de los cinco estados.RESUMOVoĉdonado en kvin statoj en referendumoj pri oficialigo de la angla lingvo:kia reago kontraŭ hispanparolantoj?Vocdonantoj en Alabamo, Arizono, Florido, Kalifornio kaj Kolorado aprobis referendumojn, kiuj igis la anglan ilia oficiala lingvo. La aûtoro uzas la laûprovincan vocnombron subtenan al la angla (dependa varianto) por provi kvin hipotezojn: rasa (angla kontraŭ hispana), etna (nigra kontraŭ hispana), ekonomia (malaltklasa kontraŭ hispana), politika (respublikana kontraŭ hispana), kaj kultura (indigenisma kontraŭ hispana). Kiel nedependajn variantojn la aŭtoro enmetas: la procentaĵon en ciu provinco kiu estas hispana, nigra, universitatnivele klerigita, sub la nivelo de malriceco, kaj kampara; la mezan familian enspezon; la kompletan nombron de enloĝantoj; kaj la nombron de vocoj por Ronald Reagan en 1984. La rasaj kaj kulturaj hipotezoj ne validigas; etna rivaleco aperas nur en Alabamo; la klasa hipotezo estas apogata de negativa rilato kun la kleriga nivelo. Sed la politika hipotezo proponas la plej konvinkan klarigon en tio, ke subteno al Reagan estas la plej konsekvenca prognozanto de vocdonado por oficialigo de la angla trans ciuj kvin statoj.

RESUMENLa controversia sin cesar sobre la lengua valencianaEmpezando ya en la Edad Media el nombre para la variedad de catalan hablada en el País Valenciano ha sido motivo de una controversia que ha llegado a nuestros días. En la Comunidad Valenciana hay dos pareceres tocante al idiomo autóctona: los catalanistas, que admiten que esa lengua no es otra cosa que el catalan hablado por los vecinos al norte, con las normas lingüísticas del habla de Barcelona, y los valencianistas, que no quieren su propia norma lingufstica y, además, creen que el término apropiado es "valencià" y no "català" para su idioma. A pesar de esta polemica, a veces violenta, el valenciano no ha llegado a disfrutar de la normalidad lingüística del catalan hablado en Cataluna y en las Islas Baleares. Muchos lingüístas creen que, dado el poco prestigio del valenciano entre los valencianos y la preponderancia del castellano en la región, es bien probable que la lengua deja de ser hablada en Valencia dentro de unas pocas generaciones.RESUMOLa daŭranta malkonsento pri la Valencia lingvoLa referaĵo esploras la ankoraŭ daŭrantan malkonsenton pri la nomo de la regiona lingvo parolata en la hispana aŭtonoma provinco Valencio. Ekde plej fruaj registroj, oni nomas la varianton de la kataluna lingvo tie parolatan au "la kataluna" au "la Valencia". Depost la restarigo de demokratio en Hispanio en 1977 kaj la sekva relegigo de la tielnomataj regionaj lingvoj, la malkonsento farigis iom amara, kaj fojfoje gin akompanis perforto. Spite la varman debaton ĉu la norma kataluna de Barcelono au la forte kastiliigita varianto parolata en Valencio farigu la loka normo, la lingvo estas endangerigata en Valencio kaj povus morti.