1887

oa Language Planning as Nation Building

Ideology, policy and implementation in the Netherlands, 1750–1850

image of Language Planning as Nation Building

The decades around 1800 constitute the seminal period of European nationalism. The linguistic corollary of this was the rise of standard language ideology, from Finland to Spain, and from Iceland to the Habsburg Empire. Amidst these international events, the case of Dutch in the Netherlands offers a unique example. After the rise of the ideology from the 1750s onwards, the new discourse of one language–one nation was swiftly transformed into concrete top-down policies aimed at the dissemination of the newly devised standard language across the entire population of the newly established Dutch nation-state. Thus, the Dutch case offers an exciting perspective on the concomitant rise of cultural nationalism, national language planning and standard language ideology.

This study offers a comprehensive yet detailed analysis of these phenomena by focussing on the ideology underpinning the new language policy, the institutionalisation of this ideology in metalinguistic discourse, the implementation of the policy in education, and the effects of the policy on actual language use.

References

  1. Aanteekeningen, ter verbetering en uitbreiding der opmerkingen omtrent den Gelderschen tongval 1840Taalkundig Magazijn3. 37–68.
    [Google Scholar]
  2. Aantekeningen van M. Siegenbeek by de Nederduitsche spraakkunst van P. Weiland. Manuscript University Library Leiden, LTK 49.
    [Google Scholar]
  3. Aarsleff, Hans
    1974 The tradition of Condillac: The problem of the origin of language in the eighteenth century and the debate in the Berlin Academy before Herder. In Dell Hymes (ed.), Studies in the history of linguistics. Traditions and paradigms, 93–156. Bloomington & London: Indiana University Press.
    [Google Scholar]
  4. Academische voorlezingen over de Nederduitsche tale en welsprekenheid van den hoog geleerden heer M. Siegenbeek. Gewoon hoog leeraar in dezelven aan s lands universiteit te Leyden. A° 1797 & 1798. Manuscript University Library Leiden, BPL 3363.
    [Google Scholar]
  5. Agha, Asif
    2003 The social life of cultural value. Language & Communication23. 231–273. 10.1016/S0271‑5309(03)00012‑0
    https://doi.org/10.1016/S0271-5309(03)00012-0 [Google Scholar]
  6. 2005 Voice, footing, enregisterment. Journal of Linguistic Anthropology15. 38–59. 10.1525/jlin.2005.15.1.38
    https://doi.org/10.1525/jlin.2005.15.1.38 [Google Scholar]
  7. Algemeene denkbeelden over het nationaal onderwijs 1798 Amsterdam: S.n.
    [Google Scholar]
  8. Altendorf, Ulrike
    2003Estuary English. Levelling at the interface of RP and south-eastern British English. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
    [Google Scholar]
  9. Anderson, Benedict
    1983Imagined communities. Reflections on the origin and spread of nationalism. London: Verso.
    [Google Scholar]
  10. Anderwald, Lieselotte
    (ed.) 2012Sprachmythen – Fiktion oder Wirklichkeit?Frankfurt am Main etc: Peter Lang. 10.3726/978‑3‑653‑01235‑4
    https://doi.org/10.3726/978-3-653-01235-4 [Google Scholar]
  11. 2016Language between description and prescription. Verbs and verb categories in nineteenth-century grammars of English. Oxford: Oxford University Press. 10.1093/acprof:oso/9780190270674.001.0001
    https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190270674.001.0001 [Google Scholar]
  12. Anonymus
    Anonymus 1766 Verhandeling over de vraage: hoe moet men het verstand, en het hart van een kind bestieren, om het, ten eenigen tyde, een nuttig en gelukkig mensch te doen worden?Verhandelingen uitgegeeven door de Hollandsche Maatschappye der WeetenschappenIX–II. 1–120.
    [Google Scholar]
  13. ANS = Algemene Nederlandse Spraakkunst, first edn. 1984 by G. Geerts , W. Haeseryn , J. de Rooij & M. C. van den Toorn ; second edn. 1997 by W. Haeseryn , K. Romijn , G. Geerts , J. de Rooij & M. C. van den Toorn ; third, online edn. 2002 E-ANS (electronic version of the second edition), seeans.ruhosting.nl/e-ans/
    [Google Scholar]
  14. Armstrong, Nigel & Ian McKenzie
    2013Standardization, ideology and linguistics. Houndmills etc: Palgrave Macmillan. 10.1057/9781137284396
    https://doi.org/10.1057/9781137284396 [Google Scholar]
  15. Auer, Anita
    2014 Nineteenth-century English. Norms and usage. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 151–169. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  16. Auer, Peter
    2005 Europe’s sociolinguistic unity, or: A typology of European dialect/standard constellations. In Nicole Delbecque , Johan Van der Auwera & Dirk Geeraerts (eds.), Perspectives on variation: Sociolinguistic, historical, comparative, 7–42. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110909579.7
    https://doi.org/10.1515/9783110909579.7 [Google Scholar]
  17. Auer, Peter
    2011 Dialect vs. standard: A typology of scenarios in Europe. In Bernd Kortmann & Johan van der Auwera (eds.), The languages and linguistics of Europe, 485–500. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110220261.485
    https://doi.org/10.1515/9783110220261.485 [Google Scholar]
  18. Ayres-Bennett, Wendy
    2014 From l’usage to le bon usage and back. Norms and usage in seventeenth-century France. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 173–200. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  19. Ayres-Bennet, Wendy & Magali Seijido
    2011 Les compilations raisonnées des Remarques et Observations sur la langue française. French Studies65: 347–356. 10.1093/fs/knr073
    https://doi.org/10.1093/fs/knr073 [Google Scholar]
  20. Ayres-Bennett, Wendy & Magali Seijido
    (eds.) 2013Bon usage et variation sociolinguistique. Perspectives diachroniques et traditions nationales. Lyon: ENS Éditions.
    [Google Scholar]
  21. Baar-de Weerd, C. F.
    2009Uw sekse en de onze. Vrouwen en genootschappen in Nederland en in de ons omringende landen (1750-ca. 1810). Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  22. Bakker, D. M.
    1977 De grammatica in de negentiende eeuw. In D. M. Bakker & G. R. W. Dibbets (eds.), Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde, 113–160. Den Bosch: Malmberg.
    [Google Scholar]
  23. Bakker, Frens & Joep Kruijsen
    2007Het Limburgs onder Napoleon. Achttien Limburgse en Rijnlandse dialectvertalingen van ‘De verloren zoon’ uit 1806–1807. Utrecht: Gopher.
    [Google Scholar]
  24. Bancroft, Timothy & David Hopkin
    (eds.) 2012Folklore and nationalism in Europe during the long nineteenth century. Leiden: Brill.
    [Google Scholar]
  25. Bauman, Richard & Charles L. Briggs
    2003Voices of modernity. Language ideologies and the politics of inequality. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511486647
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511486647 [Google Scholar]
  26. Bauer, Laurie & Peter Trudgill
    (eds.) 1998Language myths. London etc: Penguin.
    [Google Scholar]
  27. Beal, Joan
    2004English in modern times, 1700–1945. London: Hodder Arnold.
    [Google Scholar]
  28. 2009 Enregisterment, commodification, and historical context: ‘Geordie’ versus ‘Sheffieldish’. American Speech84. 138–156. 10.1215/00031283‑2009‑012
    https://doi.org/10.1215/00031283-2009-012 [Google Scholar]
  29. Beets, Nicolaas
    1840 Noordhollandsch taaleigen. Taalkundig Magazijn3. 510–515.
    [Google Scholar]
  30. 1842 Noordhollandsch taaleigen (tweede bijdrage). Taalkundig Magazijn4. 365–371.
    [Google Scholar]
  31. Behrns, J. H.
    1840 Over de Twentsche vocalen en klankwijzigingen. Taalkundig Magazijn3. 329–390.
    [Google Scholar]
  32. Belgisch Museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands 1837–1946 Vol.1–10. Ed. by J. F. Willems . Ghent: F. en E. Gyselynck.
    [Google Scholar]
  33. Bell, David A.
    2016 Revolutionary France and the Origins of Nationalism. An Old Problem Revisited. In Lotte Jensen (ed.), The roots of nationalism. National identity formation in Early Modern Europe, 1600–1815, 67–83. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  34. Belle, Jan van
    1748Korte wegwyzer, ter spel- spraak- en dichtkunden. Haarlem: Izaak van der Vinne.
    [Google Scholar]
  35. 1755Korte schets der Nederduitse spraakkonst. Haarlem: Bohn.
    [Google Scholar]
  36. Bendix, Regina
    1997In search of authenticity. The formation of folklore studies. Madison: The University of Wisconsin Press.
    [Google Scholar]
  37. Beredeneerd plan tot het vervaerdigen van een algemeen, omschryvend woordenboek der Nederlandsche tale 1773 Leiden.
    [Google Scholar]
  38. Berg, Willem van den
    1999 De Tweede Klasse: een afdeling met een problematische missie (1806–1816). In Willem van den Berg , Een bedachtzame beeldenstorm. Beschouwingen over de letterkunde van de achttiende en negentiende eeuw, 137–165. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  39. Bergs, Alexander
    2005Social Networks and Historical Sociolinguistics: Studies in morphosyntactic variation in the Paston letters (1421–1503). Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110923223
    https://doi.org/10.1515/9783110923223 [Google Scholar]
  40. Bergman, J. T.
    1851–1852 Verslag van het bij de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, te Leiden, weleer verrigte, ter vervaardiging van een algemeen omschrijvend woordenboek der Nederlandsche taal, gedurende de jaren 1770–1796. Archief voor Nederlandsche Taalkunde3. 213–250.
    [Google Scholar]
  41. Berlin, Isaiah
    1976 Herder and the Enlightenment. In Isaiah Berlin , Vico and Herder. Two studides in the history of ideas, 145–216. London: Hogarth Press.
    [Google Scholar]
  42. Bezoen, H. L.
    1952Het Dumbar-handschrift. Idioticon van het Overijsels in het einde der achttiende eeuw. Deventer: N.V. Uitg.-Mij Æ.E. Kluwer.
    [Google Scholar]
  43. Biber, Douglas & Susan Conrad
    2009Register, genre, and style. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511814358
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511814358 [Google Scholar]
  44. Bilt, Igor van de
    2003 ‘Een dialectbriefje uit de 18de eeuw’. Het WNT en de Walcherse woorden van Adriaan Kluit. Trefwoord, www.inl.nl/images/stories/onderzoek_en_onderwijs/publicaties/trefwoord/vandebilt.pdf
    [Google Scholar]
  45. 2009Landkaartschrijvers en landverdelers. Adriaen Verwer (ca. 1655–1717), Adriaan Kluit (1735–1807) en de Nederlandse taalkunde van de achttiende eeuw. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  46. Blommaert, Jan & Jef Verschueren
    1998Debating diversity. Analysing the discourse of tolerance. London: Routledge.
    [Google Scholar]
  47. Boekholt, P. Th. F. M.
    1978Het lager onderwijs in Gelderland 1795–1858. Zutphen: Walburg Pers.
    [Google Scholar]
  48. Boekholt, P. Th. F. M. & E. P. de Booy
    1987Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd. Assen & Maastricht: Van Gorcum.
    [Google Scholar]
  49. Bolhuis, Lambertus van
    1793 [2 1799] Beknopte Nederduitsche spraakkunst. Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Groningen: J. Oomkens en zoon.
    [Google Scholar]
  50. Bonth, R. J. G. de
    1998‘De Aristarch van ‘t Y’. De ‘grammatica’ uit Balthazar Huydecopers Proeve van Taal- en Dichtkunde (1730). Maastricht: Shaker.
    [Google Scholar]
  51. Bonth Roland de, Jan Noordegraaf & Gijsbert Rutten
    (eds.) 2016Nicolaas Hinlópen, Eerste trekken eener Nederduitsche spraekkonste. Uitgegeven en ingeleid. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  52. Booy, E. P. de
    1977De weldaet der scholen. Het plattelandsonderwijs in de provincie Utrecht van 1580 tot het begin der 19de eeuw. S.l.: Stichtse Historische Reeks.
    [Google Scholar]
  53. Braekman, W. L.
    1978 Twee nieuwe traktaten uit de vroege zestiende eeuw over de Nederlandse spelling. Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde2. 294–387.
    [Google Scholar]
  54. Bredero, G. A.
    1618Spaanschen Brabander. Ed. by C. F. P. Stutterheim . Culemborg 1974: Tjeenk Willink-Noorduijn.
    [Google Scholar]
  55. Bree, Cor van & Arjen P. Versloot
    2008Oorsprongen van het Stadsfries. Ljouwert: Afûk.
    [Google Scholar]
  56. Brunner, Otto , Werner Conze & Reinhart Koselleck
    (eds.) 1972–1997Geschichtliche Grundbegriffe: Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland. 8vols.Stuttgart: Klett-Cotta.
    [Google Scholar]
  57. Burke, Peter
    1992 We, the people: Popular culture and popular identity in Modern Europe. In Scott Lash & Jonathan Friedman (eds.), Modernity and identity. Oxford & Cambridge, MA: Blackwell, 293–308.
    [Google Scholar]
  58. 2004Languages and communities in Early Modern Europe. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511617362
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511617362 [Google Scholar]
  59. 2009Popular culture in Early Modern Europe. 3rd ed. [1st ed. 1978] Farnham: Ashgate.
    [Google Scholar]
  60. Byvoegsels en aenmerkingen op het beredeneerd plan tot het vervaerdigen van een algemeen, omschryvend woordenboek der Nederlandsche tale 1774 Leiden.
    [Google Scholar]
  61. Cameron, Deborah
    2012 The commodification of language: English as a global commodity. In Terttu Nevalainen & Elizabeth Closs Traugott (eds.), The Oxford handbook of the history of English, 352–361. Oxford: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  62. Capelle, Johannes Pieter van
    1816Redevoering over de verdiensten der Amsterdammers, ten aanzien van den opbouw en de volmaking der Nederduitsche taal- en letterkunde. Amsterdam: Stads-drukkerij.
    [Google Scholar]
  63. Carey, Daniel & Lynn Festa
    (eds.) 2013The postcolonial Enlightenment: Eighteenth-century colonialism and postcolonial theory. Oxford: Oxford University Press. 10.1093/acprof:osobl/9780199677597.001.0001
    https://doi.org/10.1093/acprof:osobl/9780199677597.001.0001 [Google Scholar]
  64. Certeau, Michel de , Dominique Julia & Jacques Revel
    1975Une politique de la langue: la Révolution française et les patois, l’enquête Grégoire. Paris: Gallimard.
    [Google Scholar]
  65. Châtelain, H. A.
    1766 Antwoord op de vraag […]: hoe moet men het verstand, en het hart van een kind bestieren, om het, ten eenigen tyde, een nuttig en gelukkig mensch te doen worden?Verhandelingen uitgegeeven door de Hollandsche Maatschappye der WeetenschappenIX–II. 1–304.
    [Google Scholar]
  66. Christmann, Hans Helmut
    1966Beiträge zur Geschichte der These vom Weltbild der Sprache. Mainz: Akademie der Wissenschaften und der Literatur & Wiesbaden: Franz Steiner Verlag.
    [Google Scholar]
  67. Cooper, R. L.
    1989Language planning and social change. New York: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  68. Coupland, Nikolas
    2003 Sociolinguistic authenticities. Journal of Sociolinguistics7. 417–431. 10.1111/1467‑9481.00233
    https://doi.org/10.1111/1467-9481.00233 [Google Scholar]
  69. 2014 Language, society and authenticity: Themes and perspectives. In Véronique Lacoste , Jakob Leimgruber & Thiemo Breyer (eds.), Indexing authenticity. Sociolinguistic perspectives, 14–39. Berlin: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  70. Crowley, Tony
    1996Language in history. Theory and texts. London & New York: Routledge. 10.4324/9780203416440
    https://doi.org/10.4324/9780203416440 [Google Scholar]
  71. C.V.E.
    C.V.E. 1775 Onderzoek, waarom de dieren niet spreeken, en hoe de menschen hebben begonnen te spreeken. RhapsodistIV. 181–230.
    [Google Scholar]
  72. Daan, Jo
    1958 Boeren-Haarlems op de keper beschouwd. Taal & Tongval10. 54–62.
    [Google Scholar]
  73. 1989 Als niet komt tot iet… Nederlands van hoog tot laag. Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde, 168–245.
    [Google Scholar]
  74. 1992 Wat is een dialect. De betekenisnuances van dit woord in Nederland, bij Lambert ten Kate en in latere eeuwen. Taal & Tongval44. 156–187.
    [Google Scholar]
  75. Davies, P.
    2005 Writing slates and schooling. Australiasian Historical Archeology23. 63–69.
    [Google Scholar]
  76. Dekker, Jeroen J. H.
    2006Het verlangen naar opvoeden. Over de groei van de pedagogische ruimte in Nederland sinds de Gouden Eeuw tot omstreeks 1900. Amsterdam: Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  77. Dekker, Ton
    2002De Nederlandse volkskunde. De verwetenschappelijking van een emotionele belangstelling. Amsterdam: Aksant.
    [Google Scholar]
  78. De Smedt, Marcel
    1979 Uit de voorgeschiedenis van het WNT. Handelingen Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis33. 109–130.
    [Google Scholar]
  79. Deumert, Ana & Wim Vandenbussche
    2003 Research directions in the study of language standardization. In Ana Deumert & Wim Vandenbussche (eds.), Germanic standardizations. Past to present, 461–476. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/impact.18.18deu
    https://doi.org/10.1075/impact.18.18deu [Google Scholar]
  80. (eds.) 2003Germanic Standardizations. Past to Present. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/impact.18
    https://doi.org/10.1075/impact.18 [Google Scholar]
  81. De Wulf, C. , J. Goossens & J. Taeldeman
    2005Fonologische atlas van de Nederlandse dialecten. Deel IV. De consonanten. Ghent: Koninklijke Academie van Nederlandse Taal- en Letterkunde.
    [Google Scholar]
  82. Dibbets, G. R. W.
    1968Nederduitse orthographie van Pontus de Heuiter (1581). Een inleiding. Assen: Van Gorcum & Comp. N.V.
    [Google Scholar]
  83. 1977 Grammaticale geschriften uit de zestiende eeuw. In D. M. Bakker & G. R. W. Dibbets (eds.), Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde, 23–37. Den Bosch: Malmberg.
    [Google Scholar]
  84. 1985 See Twe-spraack 1584.
    [Google Scholar]
  85. 1992 Moonens ‘Nederduitsche Spraekkunst’ (1706) in brieven aan Vollenhove. Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde108. 256–275.
    [Google Scholar]
  86. 1995 Petrus Francius Voorrede (1996): een pleidooi voor kerkelijke welsprekendheid. Voortgang. Jaarboek voor de neerlandistiek15. 149–187.
    [Google Scholar]
  87. 1996 De strijd om het genus in de achttiende-eeuwse grammatica van het Nederlands. In R. de Bonth & J. Noordegraaf (eds.), Linguistics in the Low Countries. The eighteenth century, 57–90. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  88. 2003a [1 1991] Vondels zoon en Vondels taal. Joannes Vollenhove en het Nederlands. 2nd revised edition. Published online: www.dbnl.org/tekst/dibb001vond01_01/index.php
    [Google Scholar]
  89. 2003bTaal kundig geregeld. Een verzameling artikelen over Nederlandse grammatica’s en grammatici uit de zestiende, de zeventiende en de achttiende eeuw. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  90. 2003cChristiaen van Heule: ‘ijsbreker, langs een allermoeijelijkst vaarwater’?. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen.
    [Google Scholar]
  91. 2007Joannes Vollenhove (1631–1708). Dominee-dichter. Een biografie. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  92. Dodde, N. L.
    1971Een onderwijsrapport. Een historisch-pedagogisch onderzoek naar de invloed van een onderwijsrapport over onderwijsverbetering en -vernieuwing op de onderwijswetgeving na 1801. ‘s-Hertogenbosch: Malmberg.
    [Google Scholar]
  93. Doja, Albert
    1998 Évolution et folklorisation des traditions culturelles. East European Quarterly33. 95–126.
    [Google Scholar]
  94. Donaldson, Bruce
    1983Dutch. A linguistic history of Holland and Belgium. Leiden: Martinus Nijhoff.
    [Google Scholar]
  95. Dossena, Marina
    2012 The study of correspondence: Theoretical and methodological issues. In Marina Dossena & Gabriella Del Lungo Camiciotti (eds.), Letter writing in Late Modern Europe, 13–30. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/pbns.218.02dos
    https://doi.org/10.1075/pbns.218.02dos [Google Scholar]
  96. Driel, Lo van
    1992 19th-century linguistics: The Dutch development and the German theme. In Jan Noordegraaf , Kees Versteegh & Konrad Koerner (eds.), The history of linguistics in the Low Countries, 221–254. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/sihols.64.10dri
    https://doi.org/10.1075/sihols.64.10dri [Google Scholar]
  97. Driel, Lo van & Jan Noordegraaf
    1998De Vries en Te Winkel. Een duografie. The Hague: Sdu & Antwerp: Standaard.
    [Google Scholar]
  98. Driel, Lo van & Nicoline van der Sijs
    2018 Adriaan Kluit: Back to the sources!In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a national identity (1780–1830), 205–226. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  99. Dykstra, Anne
    1999 De leksikografy fan it Nijfrysk. In Anne Dykstra & Rolf H. Bremmer Jr. (eds.), Inskiednis fan ’e Fryske taalkunde, 191–212. Ljouwert: Fryske Akademy.
    [Google Scholar]
  100. Edwards, John
    2009Language and identity. An introduction. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511809842
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511809842 [Google Scholar]
  101. Eekma, Petrus
    1819Handleiding tot de Nederduitsche taalkennis. Leeuwarden: Wed. C. L. van Altena.
    [Google Scholar]
  102. Effen, Justus van
    1984 [1731–1735]De Hollandsche spectator. Ed. by P. J. Buijnsters . Deventer: Sub Rosa.
    [Google Scholar]
  103. Elspaß, Stephan
    2005Sprachgeschichte von Unten. Untersuchungen zum Geschriebenen Alltagsdeutsch im 19. Jahrhundert. Tübingen: Niemeyer. 10.1515/9783110910568
    https://doi.org/10.1515/9783110910568 [Google Scholar]
  104. 2007 ‘Everyday language’ in emigrant letters and its implications for language historiography: The German case. Multilingua26. 151–165. 10.1515/MULTI.2007.008
    https://doi.org/10.1515/MULTI.2007.008 [Google Scholar]
  105. 2014 Prescriptive norms and norms of usage in nineteenth-century German. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 303–320. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  106. Elspaß, Stephan & Nils Langer
    2012 Jespersen’s cycle and the history of German negation: Challenges from a sociolinguistic perspective. Neuphilologische Mitteilungen113. 275–292.
    [Google Scholar]
  107. Elzevier, Kornelis
    1761Drie Dichtproeven […] Benevens een proef van een nieuwe Nederduitsche spraekkonst. Haarlem: J. Bosch.
    [Google Scholar]
  108. Endepols, H. J. E.
    1955Woordenboek of diksjenaer van ’t Mestreechs. Maastricht: Boosten & Stols.
    [Google Scholar]
  109. Engelen, C. van
    1779 Antwoord op de vraag, van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde. Welke zijn de algemeene oogmerken, die een dichter moet bedoelen? Welke zijn derhalven de eigenaartige onderwerpen voor de dichtkonst? En welke zijn derzelver algemeene regelen?Werken van de Maetschappy der Nederlandsche Letterkunde4. 63–224.
    [Google Scholar]
  110. Esling, John H.
    1999 Everyone has an accent except me. In Laurie Bauer & Peter Trudgill (eds.), Language myths, 169–175. London etc: Penguin.
    [Google Scholar]
  111. Et en Fret. Het oudste stuk in Stads-Grunnegers 1957 [1793] Ed. K. ter Laan . Wildervank: N. V. De Noord-Ooster.
    [Google Scholar]
  112. Fairman, Tony
    2007a Writing and ‘the Standard’: England, 1795–1834. Multilingua26. 167–201.
    [Google Scholar]
  113. 2007b ‘Lower-order’ letters, schooling and the English language, 1795 to 1834. In Stephan Elspaß , Nils Langer , Joachim Scharloth & Wim Vandenbussche (eds.) Germanic language histories ‘from below’ (1700–2000), 31–43. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110925463.31
    https://doi.org/10.1515/9783110925463.31 [Google Scholar]
  114. Fairman, Tony
    2015 Language in print and handwriting. In A. Auer , D. Schreier & R. Watts (eds.), Letter writing and language change, 53–73. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9781139088275.005
    https://doi.org/10.1017/CBO9781139088275.005 [Google Scholar]
  115. van der Feest Viðarsson, Heimir
    2017 The syntax of others: ‘Un-Icelandic’ verb placement in 19th- and early 20th-century Icelandic. In Ingrid Tieken-Boon van Ostade & Carol Percy (eds.), Prescription and tradition in language: Establishing standards across time and space, 152–167. Bristol: Multilingual Matters.
    [Google Scholar]
  116. Feitsma, Anthonia
    2012Tussen Hemsterhuis en Grimm. Joast Hiddes Halbertsma als taalkundige. Ljouwert: Afûk.
    [Google Scholar]
  117. Fens-de Zeeuw, Lyda
    2011Lindley Murray (1745–1826), quaker and grammarian. Utrecht: LOT.
    [Google Scholar]
  118. Fitzmaurice, Susan
    2010 Changes in the meanings of politeness in eighteenth-century England: discourse analysis and historical evidence. In Jonathan Culpeper & Dániel Kádár (eds.), Historical (im)politeness, 87–115. Bern: Peter Lang.
    [Google Scholar]
  119. Frijhoff, Willem
    1983 Van onderwijs naar opvoedend onderwijs. Ontwikkelingslijnen van opvoeding en onderwijs in Noord-Nederland in de achttiende eeuw. Documentatieblad Werkgroep Achttiende Eeuw, 3–39.
    [Google Scholar]
  120. 1989 Verfransing? Franse taal en Nederlandse cultuur tot in de revolutietijd. Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden104. 592–609.
    [Google Scholar]
  121. Frijhoff, Willem & Marijke Spies
    19991650. Bevochten eendracht. The Hague: Sdu.
    [Google Scholar]
  122. Francius, Petrus
    1699Gregorius Nazianzenus van de mededeelzaamheidt. Amsterdam: Wetsteen.
    [Google Scholar]
  123. GA = Groninger Archieven, Groningen.
  124. Gal, Susan
    2016 Sociolinguistic differentiation. In Nikolas Coupland (ed.), Sociolinguistics. Theoretical debates, 113–135. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9781107449787.006
    https://doi.org/10.1017/CBO9781107449787.006 [Google Scholar]
  125. Gal, Susan & Kathryn Woolard
    2001 Constructing languages and publics. Authority and representation. In Susan Gal & Kathryn Woolard (eds.), Language and publics. The making of authority, 1–12. Manchester: St Jerome.
    [Google Scholar]
  126. Gedenkschriften der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen voor de eerste vijfentwintig jaren van haar bestaan 1809 Amsterdam: Cornelis de Vries, Hendrik van Munster & Johannes van der Hey.
    [Google Scholar]
  127. Geeraerts, Dirk
    2003 Cultural models of linguistic standardization. In René Dirven , Roslyn Frank & Martin Pütz (eds), Cognitive models in language and thought. Ideology, metaphors and meaning, 25–68. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9783110892901.25
    https://doi.org/10.1515/9783110892901.25 [Google Scholar]
  128. Geeraerts, Dirk & Hans Van de Velde
    2013 Supra-regional characteristics of colloquial Dutch. In Frans Hinskens & Johan Taeldeman (eds.), Language and space. An international handbook of linguistic variation. Volume 3: Dutch, 532–556. Berlin: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  129. Geerts, Guido
    1966Genus en geslacht in de Gouden Eeuw. Brussels: Belgisch Interuniversitair Centrum voor Neerlandistiek.
    [Google Scholar]
  130. Geesdalle, Jacques-François van
    1700Le parallele de la grammaire des deux langues Francoise & Flamende. Ghent: Maximilien Graet.
    [Google Scholar]
  131. Gerritsen, Marinel
    2001 The dialectology of Dutch. In Sylvain Auroux , E. F. K. Koerner , Hans-Josef Niederehe & Kees Versteegh (eds.), History of the language sciences, 1536–1553. Vol.2. Berlin & New York: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  132. Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland 1992 Vol.7. Ed. by Reinhart Koselleck . Stuttgart: Klett-Cotta.
    [Google Scholar]
  133. Gestel, P. H. van & G. C. F. van der Laan
    1915Schrijven en schrijfonderwijs. Groningen: Wolters.
    [Google Scholar]
  134. Godreau, Isar
    2002 Changing space, making race: Distance, nostalgia and the folklorization of blackness in Puerto Rico. Identities9. 281–304. 10.1080/10702890213969
    https://doi.org/10.1080/10702890213969 [Google Scholar]
  135. Goossens, Jan
    2008Dialectgeografische grondslagen van een Nederlandse taalgeschiedenis. Brussels: Koninklijke commissie voor toponymie en dialectologie.
    [Google Scholar]
  136. Goossens, Jan & Jacques van Keymeulen
    2006 Geschiedenis van de Nederlandse dialectstudie. Toponymie & dialectologie78. 73–97.
    [Google Scholar]
  137. Grauwe, Luc De
    2002 Emerging mother-tongue awareness. The special case of Dutch and German in the Middle Ages and the Early Modern Period. In Andrew Linn & Nicola McLelland (eds.), Standardization. Studies from the Germanic languages, 99–115. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/cilt.235.09deg
    https://doi.org/10.1075/cilt.235.09deg [Google Scholar]
  138. Grootaers, L. & G. G. Kloeke
    1926Handleiding bij het Noord- en Zuid-Nederlandsch dialectonderzoek. The Hague: Martinus Nijhoff. 10.1007/978‑94‑011‑9148‑7
    https://doi.org/10.1007/978-94-011-9148-7 [Google Scholar]
  139. Haagsch Nederduitsch woordenboekje. S.d.The Hague: Johannes Mensert.
    [Google Scholar]
  140. Haan, Tj. W. R. de
    1958 Boeren-Haarlems uit 1732. Taal & Tongval10. 63–74.
    [Google Scholar]
  141. Haas, Walter
    1994Provinzialwörter. Deutsche Idiotismensammlungen des 18. Jahrhunderts. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9783110898194
    https://doi.org/10.1515/9783110898194 [Google Scholar]
  142. Haeringen, C. B. van
    1924 Eenheid en nuance in beschaafd-Nederlandse uitspraak. De Nieuwe Taalgids18. 65–86.
    [Google Scholar]
  143. Haes, Frans de
    1764De nagelaten gedichten, en Nederduitsche spraekkunst. Amsterdam: Pieter Meijer.
    [Google Scholar]
  144. Hagen, Anton M.
    1988 Dutch dialectology: the national and the international perspective. Historiographia linguistica15. 263–287. 10.1075/hl.15.1‑2.13hag
    https://doi.org/10.1075/hl.15.1-2.13hag [Google Scholar]
  145. Haitsma Mulier, E. O. G.
    1996 De Bataafse mythe opnieuw bekeken. Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden111. 344–367.
    [Google Scholar]
  146. Halbertsma, J. H.
    1836 Woordenboekje van het Overijselsch. Proeve. Overijsselsche almanak voor oudheid en letteren. 184ff [unnumbered pages].
    [Google Scholar]
  147. Handelingen der jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leyden 1770, 1773, 1774, 1775, 1777, 1778, 1781, 1785, 1786, 1787, 1788, 1790 S.l., s.d.
    [Google Scholar]
  148. Handelingen
    Handelingen 1850a = Handelingen der jaarlijksche algemeene vergadering der Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde te Leiden, gehouden den 21 Junij 1850 in het Locaal De Vink bij Leiden. Leiden s.d.: J. G. la Lau.
    [Google Scholar]
  149. Handelingen
    Handelingen 1850b = Handelingen van het Nederlandsch congres, gehouden te Gent den 26, 27, 28 en 29 augustus 1849. Ghent 1850: L. Hebbelynck.
    [Google Scholar]
  150. Handelingen
    Handelingen 1851 = Handelingen van het tweede Nederlandsch letterkundig kongres, gehouden den 16n, 17n, en 18n september 1850 Amsterdam 1851: J. F. Schleijer.
    [Google Scholar]
  151. Handelingen
    Handelingen 1852 = Handelingen van het derde Nederlandsch letterkundig kongres, gehouden te Brussel, den 30 en 31 augustus 1851 en 1 september 1851. Brussels 1852: J.-H. Dehou.
    [Google Scholar]
  152. Handelingen
    Handelingen 1855 = Handelingen van het vierde Nederlandsch taal- en letterkundig congres, gehouden te Utrecht op 20, 21 en 22 september 1854. Utrecht 1855: J. G. Broese.
    [Google Scholar]
  153. Hardie, Kim
    1996 Lowland Scots: Issues in nationalism and identity. In Charlotte Hoffmann (ed.), Language, culture and communication in contemporary Europe, 61–74. Cleveland, Philadelphia & Adelaide: Multilingual Matters.
    [Google Scholar]
  154. Haugen, Einar
    1966 Dialect, language, nation. American Anthropologist68. 922–935. 10.1525/aa.1966.68.4.02a00040
    https://doi.org/10.1525/aa.1966.68.4.02a00040 [Google Scholar]
  155. 1972 Language planning, theory and practice. In Einar Haugen , The ecology of language. Essays by Einar Haugen, 287–295. Stanford: Stanford Unversity Press.
    [Google Scholar]
  156. Haugen, Einar
    1987Blessings of Babel. Bilingualism and language planning. Problems and pleasures. Berlin, New York & Amsterdam: Mouton de Gruyter. 10.1515/9783110862966
    https://doi.org/10.1515/9783110862966 [Google Scholar]
  157. Havinga, Anna
    2015 Germanising Austria: The invisibilisation of East Upper German in eighteenth- and nineteenth-century Austria. In Anna Havinga & Nils Langer (eds.), Invisible languages in the nineteenth century, 257–279. Oxford: Peter Lang. 10.3726/978‑3‑0353‑0760‑3/18
    https://doi.org/10.3726/978-3-0353-0760-3/18 [Google Scholar]
  158. Havinga, Anna & Nils Langer
    (eds.) 2015Invisible languages in the nineteenth century. Oxford: Peter Lang. 10.3726/978‑3‑0353‑0760‑3
    https://doi.org/10.3726/978-3-0353-0760-3 [Google Scholar]
  159. Hawkey, James & Nils Langer
    2016 Language policy in the long nineteenth century: Catalonia and Schleswig. In Cinzia Russi (ed.), Current trends in historical sociolinguistics, 81–107. Berlin: De Gruyter Open, https://www.degruyter.com/downloadpdf/books/9783110488401/9783110488401-008/9783110488401-008.xml10.1515/9783110488401‑008
    https://doi.org/10.1515/9783110488401-008 [Google Scholar]
  160. Heeroma, K.
    1960 Veluws en Drents uit de 18de eeuw. Driemaandelijkse bladen12. 65–83, 97–116.
    [Google Scholar]
  161. 1967 Lambertus van Bolhuis als 18de-eeuws Groninger dialectoloog. Driemaandelijkse bladen19. 98–130.
    [Google Scholar]
  162. 1968aBrabants uit de 18de eeuw. De Meierijse woordenlijsten van J. L. Verster. Amsterdam: N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij.
    [Google Scholar]
  163. 1968b Nog meer 18de-eeuwse Groningana. Driemaandelijkse bladen20. 164–175.
    [Google Scholar]
  164. Helten, W. L. van
    1881Vondel’s taal. Een proeve van onderzoek naar de grammatica van het Nederlandsch der zeventiende eeuw. 2vols.Rotterdam: Otto Petri.
    [Google Scholar]
  165. Hemsterhuis, Tiberius
    2017Lectio publica de originibus linguae Graecae (ca 1750). With a translation and a commentary by Bouke Slofstra . 2nd ed.Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  166. Henstra, Froukje
    2014Horace Walpole and his correspondents. Social network analysis in a historical context. Utrecht: LOT.
    [Google Scholar]
  167. Herder, Johann Gottfried
    1772Abhandlung über den Ursprung der Sprache. Ed. by Hans Dietrich Irmscher 2001 Stuttgart: Reclam.
    [Google Scholar]
  168. Herrgen, Joachim
    2001 Die Dialektologie des Deutschen. In Sylvain Auroux , E. F. K. Koerner , Hans-Josef Niederehe & Kees Versteegh (eds.), History of the language sciences, 1513–1535. Vol.2. Berlin & New York: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  169. Heuiter, Pontus de
    1581Nederduitse orthographie. Ed. by G. R. W. Dibbets . Groningen 1972: Wolters-Noordhoff.
    [Google Scholar]
  170. Heule, Christiaen van
    1625De Nederduytsche grammatica ofte spraec-konst. Ed. by W. J. H. Caron . Groningen & Jakarta 1953: J. B. Wolters.
    [Google Scholar]
  171. 1633De Nederduytsche spraec-konst ofte tael-beschrijvinge. Leiden: Roels.
    [Google Scholar]
  172. Hickey, Raymond
    (ed.) 2010Eighteenth-century English: Ideology and change. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511781643
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511781643 [Google Scholar]
  173. 2012 Supraregionalisation. In Laurel Brinton & Alexander Bergs (eds.), Historical linguistics of English, 2060–2075. Berlin: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  174. Hobsbawm, Eric J.
    1990Nations and nationalism since 1780. Programme, myth, reality. Cambridge: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  175. Hoeufft, J. H.
    1836Proeve van Bredaasch taal-eigen. Breda: F. P. Sterk.
    [Google Scholar]
  176. Honings, Rick
    2011Geleerdheids zetel, Hollands roem! Het literaire leven in Leiden 1760–1860. Leiden: Primavera Pers.
    [Google Scholar]
  177. Honings, Rick
    2018 Poet and professor: Adam Simons. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Dutch national identity (1780–1830), 73–96. Amsterdam: Amsterdam University Press.10.5117/9789089648273
    https://doi.org/10.5117/9789089648273 [Google Scholar]
  178. Honings, Rick , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout
    (eds) 2018Language, literature and the construction of a Dutch national identity (1780–1830). Amsterdam: Amsterdam University Press. 10.5117/9789089648273
    https://doi.org/10.5117/9789089648273 [Google Scholar]
  179. Hooft, P. C.
    1617Warenar. In W. Hellinga & P. Tuyman (eds.), Alle de gedrukte werken 1611–1738, 225–267. Amsterdam 1972: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  180. Hoogstraten, David van
    1700 [2 1710 3 1723] Aenmerkingen over de geslachten der zelfstandige naemwoorden. Amsterdam: Halma.
    [Google Scholar]
  181. Hoorn, I. van
    1907De Nederlandse schoolwetgeving voor het lager onderwijs, 1796–1907. Groningen: Noordhoff.
    [Google Scholar]
  182. Hornberger, Nancy H.
    2006 Frameworks and models in language policy and planning. In Thomas Ricento (ed.), An introduction to language policy. Theory and method, 24–41. Malden, Oxford & Victoria: Blackwell.
    [Google Scholar]
  183. Horner, Kristine & Joanne Kremer
    2016 Shifting ideologies of linguistic authority: Language, nation and citizenship in Luxembourg. In Gijsbert Rutten & Kristine Horner (eds), Metalinguistic perspectives on Germanic languages: European case studies from past to present, 239–260. Oxford: Peter Lang.
    [Google Scholar]
  184. Horst, Joop van der
    2008Geschiedenis van de Nederlandse syntaxis. 2vols.Louvain: Universitaire Pers Leuven.
    [Google Scholar]
  185. Houtam, H.
    1775 Onderzoek over de benaamingen der Nederduitsche naamvallen. Tael- en dichtlievende oefeningen van het genootschap ter spreuke voerende: Kunst wordt door arbeid verkreegen, 145–186. Vol.1. Leiden: C. van Hoogeveen.
    [Google Scholar]
  186. Hulshof, Hans , Erik Kwakernaak & Frans Wilhelm
    2015Geschiedenis van het talenonderwijs in Nederland. Onderwijs in de moderne talen van 1500 tot heden. Groningen: Uitgeverij Passage.
    [Google Scholar]
  187. Hundt, Markus
    2000 ‘Spracharbeit’ im 17. Jahrhundert. Studien zu Georg Philipp Harsdörffer, Justus Georg Schottelius und Christian Gueintz. Berlin & New York: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  188. Huydecoper, Balthazar
    1730Proeve van taal- en dichtkunde. Amsterdam: E. Visscher & J. Tirion.
    [Google Scholar]
  189. Huygens, Constantijn
    1653Trijntje Cornelis. Ed. by H. M. Hermkens . Utrecht 1987: HES.
    [Google Scholar]
  190. Instructie voor den Agent der Nationale Opvoeding 1799 The Hague: S.n.
    [Google Scholar]
  191. Ichijo, Atsuko
    2004Scottish nationalism and the idea of Europe: Concepts of Europe and the nation. London & New York: Routledge. 10.4324/9780203337806
    https://doi.org/10.4324/9780203337806 [Google Scholar]
  192. Iperen, Josua van
    1762a Uitnoodiginge der liefhebbers en kenners van onze moedertale, tot het helpen toestellen van een oordeelkundig Nederduitsch woordenboek. Maendelijksche by-dragen ten opbouw van Neer-land’s tael- en dicht-kundeXLVII. 509–514.
    [Google Scholar]
  193. 1762b Schetze van woorden-scharinge en zin-bepalinge, die men hoopt te volgen, in het toestellen van een oordeelkundig Nederduitsch woordenboek. Maendelijksche by-dragen ten opbouw van Neer-land’s tael- en dicht-kundeXLVIII. 541–551.
    [Google Scholar]
  194. Irvine, Judith T. & Susan Gal
    2000 Language ideology and linguistic differentiation. In Paul V. Kroskrity (ed.), Regimes of language. Ideologies, polities, and identities, 35–83. Santa Fe: School of American Research Press.
    [Google Scholar]
  195. Israel, Jonathan
    1996De Republiek, 1477–1806. Franeker: Van Wijnen.
    [Google Scholar]
  196. 2001Radical Enlightenment. Philosophy and the making of modernity, 1650–1750. Oxford: Oxford University Press. 10.1093/acprof:oso/9780198206088.001.0001
    https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198206088.001.0001 [Google Scholar]
  197. J. A.
    J. A. 1842  Groningsch taaleigen. Taalkundig Magazijn4. 655–690.
    [Google Scholar]
  198. Janssens, Guy & Ann Marynissen
    2008Het Nederlands vroeger en nu. 3rd ed.Louvain & Voorburg: Acco.
    [Google Scholar]
  199. Janssens, Guy & Kris Steyaert
    2008Het onderwijs van het Nederlands in de Waalse provincies en Luxemburg onder koning Willem I (1814–1830). Brussels: VUB Press.
    [Google Scholar]
  200. Jensen, Lotte
    2012 De Gouden Eeuw als ijkpunt van de nationale identiteit. Het beeld van de Gouden Eeuw in verzetsliteratuur tussen 1806 en 1813. De Zeventiende Eeuw28. 161–175.
    [Google Scholar]
  201. 2016 The roots of nationalism. Introduction. In Lotte Jensen (ed.), The roots of nationalism. National identity formation in Early Modern Europe, 1600–1815, 9–27. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  202. 2018 The founding father of Dutch literary history: Jeronimo de Vries. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Dutch national identity (1780–1830), 277–296. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  203. Jespersen, Otto
    1925Mankind, nation and individual from a linguistic point of view. Oslo: H. Aschehoug & Co.
    [Google Scholar]
  204. Jeune, J. C. W. Le
    1835Bouwstoffen voor de Nederlandsche letterkunde en hare geschiedenis. Vol.3. The Hague: G. Vervloet.
    [Google Scholar]
  205. Johannes, Gert-Jan
    2002 Zoo is overdrijving de ziekte van elke eeuw. Het beeld van de 17de eeuw in 19de-eeuwse literatuurgeschiedenissen voor schoolgebruik en zelfstudie. Nederlandse Letterkunde7. 28–60.
    [Google Scholar]
  206. 2011 ‘Nationale filologieën’ en het historisch onderzoek naar disciplinevorming in de geesteswetenschappen. Een verkenning. Studium4. 31–46. 10.18352/studium.1531
    https://doi.org/10.18352/studium.1531 [Google Scholar]
  207. 2015 ‘Dutch Language and Literature’ (and other ‘national philologies’) as an example of discipline formation in the humanities. In Ton van Kalmthout & Huib Zuidervaart (eds.), The practice of philology in the nineteenth-century Netherlands, 37–52. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  208. Johnstone, Barbara
    2009 Pittsburghese shirts: Commodification and the enregisterment of an urban dialect. American Speech84. 157–175. 10.1215/00031283‑2009‑013
    https://doi.org/10.1215/00031283-2009-013 [Google Scholar]
  209. Jong, Alpita de
    2009Knooppunt Halbertsma. Joast Hiddes Halbertsma (1789–1869) en andere Europese geleerden over het Fries en andere talen, over wetenschap en over de samenleving. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  210. Joseph, John E.
    1987Eloquence and power. The rise of language standards and standard languages. New York: Blackwell.
    [Google Scholar]
  211. 2004Language and identity. National, ethnic, religious. Houndmills etc: Palgrave Macmillan.
    [Google Scholar]
  212. Karstens, Bart
    2012 Bopp the builder. Discipline formation as hybridization: the case of comparative linguistics. In Rens Bod , Jaap Maat & Thijs Weststeijn (eds.), The making of the humanities. Volume II. From Early Modern to Modern disciplines, 103–127. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  213. Kate, Lambert ten
    1723Aenleiding tot de kennisse van het verhevene deel der Nederduitsche sprake. 2vols.Ed. by J. Noordegraaf & M. van der Wal . Alphen aan den Rijn 2001: Canaletto.
    [Google Scholar]
  214. Kedourie, Elie
    1993Nationalism. 4th ed.Oxford: Blackwell.
    [Google Scholar]
  215. Kerswill, Paul
    2002 Koineization and accommodation. In J. K. Chambers , Peter Trudgill & Natalie Schilling-Estes (eds.), The handbook of language variation and change, 669–702. Oxford: Blackwell.
    [Google Scholar]
  216. Kessels-van der Heijde, M. C. A.
    2015 The use of languages in Maastricht in the nineteenth century: the press and family archives. In Catharina Peersman , Gijsbert Rutten & Rik Vosters (eds.), Past, present and future of a language border. Germanic-Romance encounters in the Low Countries, 171–204. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9781614514152‑010
    https://doi.org/10.1515/9781614514152-010 [Google Scholar]
  217. Kinker, Johannes
    1810 Proeve eener Hollandsche prosodia. Werken der Hollandsche maatschappij van fraaije kunsten en wetenschappen. Vol.1. 1–328.
    [Google Scholar]
  218. 1829Beoordeeling van M. W. Bilderdijks Nederlandsche spraakleer. Amsterdam: Johannes van der Hey en zoon.
    [Google Scholar]
  219. Kirchdorffer, J. S.
    1825Nederduitsche spraakkunst, ten dienste der scholen. 2nd ed.Amsterdam: Schalekamp, Van de Grampel & Hanssen.
    [Google Scholar]
  220. Kirkness, Alan
    1980Geschichte des Deutschen Wörterbuchs. 1838–1863. Dokumente zu den lexikographen Grimm. Stuttgart: S. Hirzel Verlag.
    [Google Scholar]
  221. Klippi, Carita
    2013 Letters from Gaston B. A prisoner’s voice during the Great War. In Marijke van der Wal & Gijsbert Rutten (eds.). Touching the past. Studies in the historical sociolinguistics of ego-documents, 107–128. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/ahs.1.06kli
    https://doi.org/10.1075/ahs.1.06kli [Google Scholar]
  222. Kloek, Joost & Wijnand Mijnhardt
    20011800: Blauwdrukken voor een samenleving. The Hague: Sdu.
    [Google Scholar]
  223. Kloeke, G. G.
    1926 Geschiedenis van het Noord-Nederlandsch dialectonderzoek. In L. Grootaers & G. G. Kloeke , Handleiding bij het Noord- en Zuid-Nederlandsch dialectonderzoek, 1–26. The Hague: Martinus Nijhoff. 10.1007/978‑94‑011‑9148‑7_1
    https://doi.org/10.1007/978-94-011-9148-7_1 [Google Scholar]
  224. 1938 Haagse volkstaal uit de achttiende eeuw. Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde57. 15–56.
    [Google Scholar]
  225. Kloss, Heinz
    1952Die Entwicklung neuer germanischer Kultursprachen von 1800 bis 1950. München: Pohl.
    [Google Scholar]
  226. Kluit, Adriaan
    1763 Eerste vertoog over de tegenwoordige spelling der Nederduitsche taal. Nieuwe Bydragen tot de opbouw der vaderlandsche letterkundeI. 281–352.
    [Google Scholar]
  227. 1777 Vertoog over de tegenwoordige spelling der Nederduitsche taal. Werken van de Maetschappy der Nederlandsche letterkunde te LeydenIII. 1–42.
    [Google Scholar]
  228. Knippenberg, H.
    1986Deelname aan het lager onderwijs in Nederland gedurende de negentiende eeuw. Amsterdam: Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap.
    [Google Scholar]
  229. 1992De Religieuze Kaart van Nederland. Assen: Koninklijke Van Gorcum
    [Google Scholar]
  230. Koch, Peter & Wulf Oesterreicher
    1985 Sprache der Nähe – Sprache der Distanz: Mündlichkeit und Schriftlichkeit im Spannungsfeld von Sprachtheorie und Sprachgebrauch. Romanistisches Jahrbuch36. 15–43.
    [Google Scholar]
  231. Komen, J. A. M.
    1994Over de ontwikkeling van absolute constructies. Amsterdam: Buijten en Schipperheijn B.V.
    [Google Scholar]
  232. Kooi, J. van der
    1983 Dialect als wapen. Eind-achttiende eeuwse voorbeelden uit De Onverwachte Courier. Driemaandelijkse bladen35. 125–132.
    [Google Scholar]
  233. Koolhaas-Grosfeld, Eveline
    2010De ontdekking van de Nederlander in boeken en prenten rond 1800. Zutphen: Walburg Pers.
    [Google Scholar]
  234. Kossmann, F. K. H.
    1966Opkomst en voortgang van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden. Leiden: E. J. Brill.
    [Google Scholar]
  235. Krogull, Andreas
    2018 Policy versus practice. Language variation and change in eighteenth- and nineteenth-century Dutch. PhD dissertation Leiden University.
    [Google Scholar]
  236. Krogull, Andreas , Gijsbert Rutten & Marijke van der Wal
    2017 Relativisation in Dutch diaries, private letters and newspapers (1770–1840): A genre-specific national language?In Tanja Säily , Arja Nurmi , Minna Palander-Collin & Anita Auer (eds.), Exploring future paths for historical sociolinguistics, 157–186. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/ahs.7.07kro
    https://doi.org/10.1075/ahs.7.07kro [Google Scholar]
  237. Krom, H. J.
    1782 Antwoord op de vraage: welke verbeteringe hebben de gemeene of openbaare, vooral de Nederduitsche Schoolen, ter meerdere beschavinge onzer Natie, nog wel nodig? Hoe zou die op de voordeeligste wyze kunnen ingevoerd, en, op een bestendigen voet, onderhouden worden?Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch genootschap der wetenschappen te Vlissingen8. 1–228.
    [Google Scholar]
  238. Kunst wordt door Arbeid Verkreegen
    Kunst wordt door Arbeid Verkreegen 1770Nederduitsche spraekkunst, ten gebruike van het genootschap. Leiden: s.n.
    [Google Scholar]
  239. Lambin, Jan-Jacques
    1837 Straettael van Ypre. Belgisch Museum1. 396–407.
    [Google Scholar]
  240. Lambrecht, Joas
    1550Néderlandsche spellijnghe. Ghent: Joas Lambrecht.
    [Google Scholar]
  241. Langer, Nils
    2011 Historical sociolinguistics in nineteenth-century Schleswig-Holstein. German Life and Letters64. 169–178. 10.1111/j.1468‑0483.2010.01528.x
    https://doi.org/10.1111/j.1468-0483.2010.01528.x [Google Scholar]
  242. 2014 Standard German in the eighteenth century. Norms and use. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 277–302. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  243. Laurman, M. T.
    1822Proeve van kleine taalkundige bijdragen tot beter kennis van den tongval in de provincie Groningen. Groningen: W. van Boekeren.
    [Google Scholar]
  244. Leemans, Inger & Gert-Jan Johannes
    2013Worm en donder. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1700–1800: de Republiek. Amsterdam: Bert Bakker.
    [Google Scholar]
  245. Leerssen, Joep
    2006 Nationalism and the cultivation of culture. Nations and Nationalism12. 559–578. 10.1111/j.1469‑8129.2006.00253.x
    https://doi.org/10.1111/j.1469-8129.2006.00253.x [Google Scholar]
  246. 2007 Exoticism. In Manfred Beller & Joep Leerssen (eds.), Imagology. The cultural construction and literary representation of national characters, 325–326. Amsterdam & New York: Rodopi.
    [Google Scholar]
  247. 2010National thought in Europe. A cultural history. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  248. 2012 The rise of philology. The comparative method, the historicist turn and the surreptitious influence of Giambattista Vico. In Rens Bod , Jaap Maat & Thijs Weststeijn (eds.), The making of the humanities. Volume II. From Early Modern to Modern disciplines, 23–35. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  249. (ed.) 2018Encyclopedia of Romantic Nationalism in Europe. 2vols.Amsterdam: Amsterdam University Press. See alsoernie.uva.nl10.5117/9789462981188
    https://doi.org/10.5117/9789462981188 [Google Scholar]
  250. Lenders, Jan
    1988De burger en de volksschool. Culturele en mentale achtergronden van een onderwijshervorming. Nijmegen: SUN.
    [Google Scholar]
  251. Le Page, R. B. & A. Tabouret-Keller
    1985Acts of identity. Creole-based approaches to language and ethnicity. Cambridge: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  252. Leupenius, Petrus
    1653Aanmerkingen op de Neederduitsche taale. Amsterdam: Hendryk Donker.
    [Google Scholar]
  253. Leuvensteijn, Arjan van
    2008 Lambert ten Kates opbouwmissie: de Gemééne-lands-spraake. In Lo van Driel & Theo Janssen (eds.), Ontheven aan de tijd. Linguïstisch-historische studies voor Jan Noordegraaf, 85–94. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  254. Lijst, van Groningsche woorden
    1837Taalkundig Magazijn2. 329–344.
    [Google Scholar]
  255. Linn, Andrew R. & Nicola McLelland
    (eds.) 2002Standardization. Studies from the Germanic languages. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/cilt.235
    https://doi.org/10.1075/cilt.235 [Google Scholar]
  256. Lippi-Green, Rosina
    1997 [2 2012] English with an accent. Language, ideology, and discrimination in the United States. London & New York: Routledge.
    [Google Scholar]
  257. Lodge, R. Anthony
    1993French: From dialect to standard. London: Routledge. 10.4324/9780203319994
    https://doi.org/10.4324/9780203319994 [Google Scholar]
  258. 2004A sociolinguistic history of Parisian French. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511486685
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511486685 [Google Scholar]
  259. Lodge, Anthony
    2013 Codification and reallocation in seventeenth-century Paris. Taal & Tongval65. 57–72. 10.5117/TET2013.1.LODG
    https://doi.org/10.5117/TET2013.1.LODG [Google Scholar]
  260. 2014 Jacques-Louis Ménétra and his experience of the langue d’oc . In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 201–221. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  261. Los, Willeke
    2005Opvoeding tot mens en burger. Pedagogiek als cultuurkritiek in Nederland in de 18e eeuw. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  262. Lulofs, Barthold Henrik
    1815Inwijdingsredevoering over de noodzakelijkheid van de beoefening der eigene taal en letterkunde voor de zelfstandigheid en den roem van eene natie. Groningen: Oomkens.
    [Google Scholar]
  263. 1819Schets van een overzigt der Duitsche taal, of der Germaansche taaltakken. Groningen: Oomkens.
    [Google Scholar]
  264. MAND II = Morfologische atlas van de Nederlande dialecten. Deel II. By Ton Goeman , Marc van Oostendorp , Pieter van Reenen , Oele Koornwinder , Boudewijn van den Berg & Anke van Reenen . Amsterdam 2008: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  265. Martinet, Johannes Florentius
    1769 II. antwoord op de vraage voorgesteld door de Hollandsche Maatschappye der weetenschappen: wat is ‘er tot nu toe over de natuurlijke historie van ons vaderland geschreeven?Verhandelingen uitgegeeven door de Hollandsche Maatschappye der weetenschappen te HaarlemXI–2. 63–326.
    [Google Scholar]
  266. Martineau, France
    2007 Variation in Canadian French usage from the 18th to the 19th century. Multilingua26. 203–227. 10.1515/MULTI.2007.010
    https://doi.org/10.1515/MULTI.2007.010 [Google Scholar]
  267. Marynissen, Ann
    1998 Van -(t)ke naar -(t)je. De oorsprong en verspreiding van het Nederlandse diminutiefsuffix -(t)je . Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde114. 252–269.
    [Google Scholar]
  268. 2004 Limburgers worden Nederlanders? Over de vernederlandsing van het zuidoosten van Nederlands Limburg. Taal & Tongval. Themanummer17. 64–85.
    [Google Scholar]
  269. Mattheier, Klaus J.
    2003 German. In Ana Deumert & Wim Vandenbussche (eds.), Germanic standardizations. Past to present, 211–244. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/impact.18.09mat
    https://doi.org/10.1075/impact.18.09mat [Google Scholar]
  270. Mauricius, Joan Jacob
    1765Onledige ouderdom […] eerste deel, behelzende taallievende en historische uitspanningen. Amsterdam: G. de Groot & Zn., & Petrus Schouten.
    [Google Scholar]
  271. McCafferty, Kevin & Carolina P. Amador Moreno
    2012 ‘I will be expecting a letter from you before this reaches you’. A corpus-based study of shall/will variation in Irish English correspondence. In Marina Dossena & Gabriella Del Lungo Camiciotti (eds.), Letter writing in Late Modern Europe, 179–204. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/pbns.218.11mcc
    https://doi.org/10.1075/pbns.218.11mcc [Google Scholar]
  272. McColl Millar, Robert
    2012 The problem of reading dialect in semiliterate letters. The correspondence of the Holden Family, 1812–16 and of Richard Taylor, 1840–51. In Marina Dossena & Gabriella Del Lungo Camiciotti (eds.), Letter writing in Late Modern Europe, 163–177. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/pbns.218.10mil
    https://doi.org/10.1075/pbns.218.10mil [Google Scholar]
  273. McLelland, Nicola
    2014 Language description, prescription and usage in seventeenth-century German. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 251–275. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  274. Meertens, P. J.
    1960 Een Middelburgse dialectbrief uit 1795. Taal & Tongval12. 88–93.
    [Google Scholar]
  275. Meiden, Willem van der
    2009‘Zoo heerlijk eenvoudig’. Geschiedenis van de kinderbijbel in Nederland. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  276. Meijer, Gerrit Joan
    1822Redevoering over de beoefening der Nederlandsche taal, het beste middel ter bevordering van ware vaderlandsliefde. Louvain: C. J. de Mat.
    [Google Scholar]
  277. Mertens, Jozef
    2010 Onder invloed van Jan Frans Willems en Pieter Ecrevisse: 19de-eeuwse mythevorming rond taal, herkomst, handel en wandel van de Kempense teuten. Verslagen & Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde120. 37–92.
    [Google Scholar]
  278. Mestingh, Derk
    1771Verhandeling over den oorsprong en de natuur der taalen in het gemeen beschouwd. Groningen: Hajo Spandaw.
    [Google Scholar]
  279. Meurman-Solin, Anneli
    2000 Change from above or from below? Mapping the loci of linguistic change in this history of Scottish English. In Laura Wright (ed.), The development of Standard English 1300–1800, 155–170. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511551758.010
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511551758.010 [Google Scholar]
  280. Meves, Uwe
    (ed.) 2011Deutsche Philologie an den preußischen Universitäten im 19. Jahrhundert. Dokumente zum Institutionalisierungsprozess. Vol.1. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110235630
    https://doi.org/10.1515/9783110235630 [Google Scholar]
  281. Meyerhoff, Miriam
    2011Introducing sociolinguistics. 2nd edn.London & New York: Routledge.
    [Google Scholar]
  282. Michaelis, Johann David
    1771Prysverhandeling over den wederkeerigen invloed van de aangenoomen begrippen onder een volk op de nationaale taal, en van de taal op de nationaale wyze van denken. Transl. by Cornelis van Engelen . Harlingen: Volkert van der Plaats Junior.
    [Google Scholar]
  283. Mihm, Arend
    1998 Arbeitersprache und gesprochene Sprache im 19. Jahrhundert. In Dieter Cherubim , Klaus J. Mattheier & Siegfried Grosse (eds.), Sprache und bürgerliche Nation, 282–316. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110807035.282
    https://doi.org/10.1515/9783110807035.282 [Google Scholar]
  284. Mijnhardt, Wijnand
    1987Tot heil van ’t menschdom. Culturele genootschappen in Nederland, 1750–1815. Amsterdam: Rodopi.
    [Google Scholar]
  285. Milroy, James
    1992 Social network and prestige arguments in sociolinguistics. In K. Bolton & H. Kwok (eds.), Sociolinguistics today. International perspectives, 146–162. London: Routledge.
    [Google Scholar]
  286. 2000 Historical description and the ideology of the standard language. In Laura Wright (ed.), The Development of Standard English, 1300–1800. Theories, Descriptions, Conflicts, 11–28. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511551758.002
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511551758.002 [Google Scholar]
  287. 2001 Language ideologies and the consequences of standardization. Journal of Sociolinguistics5. 530–555. 10.1111/1467‑9481.00163
    https://doi.org/10.1111/1467-9481.00163 [Google Scholar]
  288. Milroy, James & Lesley Milroy
    2012 [1 1985] Authority in language. Investigating Standard English. 4th Ed.London and New York: Routledge.
    [Google Scholar]
  289. Milroy, James , Lesley Milroy & Sue Hartley
    1994 Local and supra-local change in British English: The case of glottalisation. English World-Wide15. 1–32. 10.1075/eww.15.1.02mil
    https://doi.org/10.1075/eww.15.1.02mil [Google Scholar]
  290. Moerdijk, A.
  291. Molhuysen, P. C.
    1924Bronnen tot de geschiedenis der Leidsche universiteit. Volume7. The Hague: Martinus Nijhoff.
    [Google Scholar]
  292. Momma, Haruko
    2013From philology to English studies. Language and culture in the nineteenth century. Cambridge: Cambridge University Press.
    [Google Scholar]
  293. Mone, F. J.
    1836 Bemerkung über die Volkssprache in Brabant. Anzeiger für die Kunde der deutschen Vorzeit5. 215–220.
    [Google Scholar]
  294. Moonen, Arnold
    1706Nederduitsche spraekkunst. Amsterdam: Halma.
    [Google Scholar]
  295. Mugglestone, Lynda
    2003 [1 1995] Talking proper. The rise of accent as social symbol. Oxford: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  296. Negele, Michaela
    2012Varianten der Pronominaladverbien im Neuhochdeutschen. Gramma-tische und soziolinguistische Untersuchungen. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110273281
    https://doi.org/10.1515/9783110273281 [Google Scholar]
  297. Neis, Cordula
    2003Anthropologie im Sprachdenken des 18. Jahrhunderts. Die Berliner Preisfrage nach dem Ursprung der Sprache (1771). Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9783110896381
    https://doi.org/10.1515/9783110896381 [Google Scholar]
  298. Nevala, Minna
    2004Address in early English correspondence. Its forms and socio-pragmatic functions. Helsinki: Socíeté Néophilologique.
    [Google Scholar]
  299. Nevalainen, Terttu
    2012 Variable focusing in English spelling between 1400 and 1600. In Susan Baddeley & Anja Voeste (eds.), Orthographies in Early Modern Europe, 127–165. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9783110288179.127
    https://doi.org/10.1515/9783110288179.127 [Google Scholar]
  300. 2014 Norms and usage in seventeenth-century English. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 103–128. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  301. Nevalainen, Terttu & Helena Raumolin-Brunberg
    2003Historical sociolinguistics. Language change in Tudor and Stuart England. London etc: Longman.
    [Google Scholar]
  302. Nevalainen, Terttu & Gijsbert Rutten
    2012 Introduction: Comparative historical sociolinguistics and the history of negation. Neuphilologische MitteilungenCXIII. 261–273.
    [Google Scholar]
  303. Nevalainen, Terttu & Ingrid Tieken-Boon van Ostade
    2006 Standardisation. In Richard Hogg & David Denison (eds.), A history of the English language, 271–311. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511791154.006
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511791154.006 [Google Scholar]
  304. NHA = Noord-Hollands Archief, Haarlem.
  305. Niebaum, Hermann W. H.
    2009Stad-Gronings uit 1793 . De taal van de humoristische toneelschets Et en Fret. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen.
    [Google Scholar]
  306. Nieuwe bydragen tot opbouw der vaderlandsche letterkunde 1763/1766 2vols.Leiden: Pieter vander Eyk.
    [Google Scholar]
  307. Nobels, Judith
    2013(Extra) Ordinary letters. A view from below on seventeenth-century Dutch. Utrecht: LOT.
    [Google Scholar]
  308. Nobels, Judith & Gijsbert Rutten
    2014 Language norms and language use in seventeenth-century Dutch: Negation and the genitive. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 21–48. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  309. Noordegraaf, Jan
    1975 De ‘Maatschappij’ en haar grammatici. De Nieuwe Taalgids68. 121–124.
    [Google Scholar]
  310. Noordegraaf, Jan
    1985Norm, geest en geschiedenis. Nederlandse taalkunde in de negentiende eeuw. Dordrecht & Cinnaminson: Foris.
    [Google Scholar]
  311. 1996 The ‘Schola Hemsterhusiana’ revisited. In Jan Noordegraaf , The Dutch pendulum. Linguistics in the Netherlands 1740–1900, 23–55. Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  312. 1997 Het begin van de universitaire neerlandistiek: Franeker 1790?In Jan Noordegraaf , Voorlopig verleden. Taalkundige plaatsbepalingen, 1797–1960, 14–27. Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  313. 1999 Vaderland en moedertaal. Een constante in het taalkundig denken. In N. C. F. van Sas (ed.), Vaderland. Een geschiedenis vanaf de vijftiende eeuw tot 1940, 343–363. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  314. 2004a A matter of time: Dutch philosophy of language in the eighteenth century. In Thomas F. Shannon & Johan P. Snapper (eds.), Janus at the millennium. Perspectives on time in the culture of the Netherlands, 211–225. Dallas etc: University Press of America.
    [Google Scholar]
  315. 2004b L. van Bolhuis. In Karina van Dalen-Oskam , Ingrid Biesheuvel , Wim van Anrooij & Jan Noordegraaf (eds.), Bio- en bibliografisch lexicon van de neerlandistiek, www.dbnl.org/tekst/anro001bioe01_01/bolh003.php
    [Google Scholar]
  316. 2012 Over taal en maatschappij in de achttiende eeuw. Het werk van Meinard Tydeman (1741–1825). Neerlandica Wratislaviensia21. 87–100.
    [Google Scholar]
  317. 2015 Linguistics as a profession. Diverging opinions in the nineteenth century. In Ton van Kalmthout & Huib Zuidervaart (eds.), The practice of philology in the nineteenth-century Netherlands, 115–145. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  318. 2018 Pieter Weiland and his Nederduitsche Spraakkunst . In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Ducth national identity (1780–1830), 145–165. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  319. Nordlund, Taru
    2007 Double diglossia – lower class writing in 19th-century Finland. Multilingua26. 229–246. 10.1515/MULTI.2007.011
    https://doi.org/10.1515/MULTI.2007.011 [Google Scholar]
  320. Nordlund, Taru & Ritva Pallaskallio
    2017 Competing norms and standards. Methodological triangulation in the study of language planning in nineteenth-century Finland. In Tanja Säily , Arja Nurmi , Minna Palander-Collin & Anita Auer (eds.), Exploring future paths for historical sociolinguistics, 131–156. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/ahs.7.06nor
    https://doi.org/10.1075/ahs.7.06nor [Google Scholar]
  321. Nylöe, Jacobus
    1703Aanleiding tot de nederduitsche taal. Amsterdam: Borstius.
    [Google Scholar]
  322. Ontwerp van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden, tot het vervaerdigen van een algemeen, omschryvend woordenboek der Nederlandse tale 1774 Leiden.
    [Google Scholar]
  323. Ontwerp tot het opstellen en bewerken van een Nederduitsch omschryvend woordenboek 1791 Leiden.
    [Google Scholar]
  324. Onverwachte courier 1796 Groningen etc: Leonard Bolt etc.
    [Google Scholar]
  325. Opmerkingen omtrent den Gelderschen tongval
    Opmerkingen omtrent den Gelderschen tongval 1837Taalkundig Magazijn2. 395–426.
    [Google Scholar]
  326. Osselton, N. E.
    1984 Spelling systems in Early Modern English: 1500–1800. In N. F. Blake & Charles Jones (eds), English historical linguistics. Studies in development, 123–137. Sheffield: Centre for English Cultural Tradition and Language.
    [Google Scholar]
  327. Palm, Kornelis van der
    1766 Verhandeling over de vraeg: hoe moet men het verstandt, en het hart van een kindt bestieren, om het, te eeniger tydt, een gelukkig en nuttig mensch te doen worden. Verhandelingen uitgegeeven door de Hollandsche Maatschappye der WeetenschappenIX–II. 1–194.
    [Google Scholar]
  328. 1769Nederduitsche spraekkunst, voor de jeugdt. Rotterdam: Reinier Arrenberg.
    [Google Scholar]
  329. Palm, Kornelis van der
    1782 Antwoord op dezelfde vraage: Over de verbetering der schoolen. Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen8. 229–316.
    [Google Scholar]
  330. Palmer, D. J.
    1965The rise of English studies. An account of the study of English language and literature from its origins to the making of the Oxford English school. London, New York & Toronto: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  331. Petiet, Francien
    2011 ‘Een voldingend bewijs van ware vaderlandsliefde’. De creatie van literair erfgoed in Nederland, 1797–1845. Unpublished PhD dissertation, University of Amsterdam.
    [Google Scholar]
  332. 2018 Barthold Hendrik Lulofs: A ‘Learned Dilettante’. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Ducth national identity (1780–1830), 49–71. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  333. Ploeg, H. W. van der
    1800Het belang der waare volksverlichting. Amsterdam: Wed. Harm. Keijzer, Corns. de Vries and Hendrik van Munster.
    [Google Scholar]
  334. Poplack, Shana , Lidia-Gabriela Jarmasz , Nathalie Dion & Nicole Rosen
    2015 Searching for Standard French: The construction and mining of the Recueil historique des grammaires du français . Journal of Historical Sociolinguistics1. 13–55. 10.1515/jhsl‑2015‑0002
    https://doi.org/10.1515/jhsl-2015-0002 [Google Scholar]
  335. Porter, Roy & Mikuláš Teich
    (eds.) 1981The Enlightenment in national context. Cambridge etc: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511561283
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511561283 [Google Scholar]
  336. Preston, Dennis
    2002 Language with an attitude. In J. K. Chambers , Peter Trudgill & Natalie Schilling-Estes (eds.), The handbook of language variation and change, 40–66. Oxford: Blackwell.
    [Google Scholar]
  337. Priestly, Tom
    2001 Dialectology in the Slavic countries: An overview from its beginnings to the early twentieth century. In Sylvain Auroux , E. F. K. Koerner , Hans-Josef Niederehe & Kees Versteegh (eds.), History of the language sciences, 1563–1572. Vol.2. Berlin & New York: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  338. Proeve van oudheid-, taal- en dichtkunde 1775/1780 2vols.Utrecht: A. van Paddenburg & J. van Schoonhoven & Comp.
    [Google Scholar]
  339. Pudor, Christian
    1672Der Teutschen Sprache Grundrichtigkeit, und Zierlichkeit. Cölln an der Spree: S.n.
    [Google Scholar]
  340. Puikers, J.
    1824Eerste onderwijs in de gronden der Nederduitsche taal, ten dienste der scholen. 5th ed.Rotterdam: J. Hendriksen.
    [Google Scholar]
  341. Quak, A. & J. M. van der Horst
    2002Inleiding Oudnederlands. Louvain: Universitaire Pers Leuven.
    [Google Scholar]
  342. Rogers, Mark
    1999 Spectacular bodies: Folklorization and the politics of identity in Ecuadorian beauty pageants. Journal of Latin American Anthropology3. 54–85. 10.1525/jlca.1998.3.2.54
    https://doi.org/10.1525/jlca.1998.3.2.54 [Google Scholar]
  343. Romaine, Suzanne
    2009 [1982]Socio-historical linguistics: Its status and methodology. Cambridge: Cam-bridge University Press.
    [Google Scholar]
  344. Rossem, Cefas van
    1994 Annaeus Ypeij and the Frisian language. In Ph.H. Breuker , H. D. Meijering & J. Noordegraaf (eds.), Wat oars as mei in echte taal, 186–199. Ljouwert: Fryske Akademy.
    [Google Scholar]
  345. Rudimenta, of gronden der Nederduitsche spraake 1802 2nd ed.Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Utrecht: G. T. van Paddenburg en zoon. [See also van Varik 1799.]
    [Google Scholar]
  346. Rudimenta, of gronden der Nederduitsche taal 1805 Vol.I (morphology). Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Groningen: J. Oomkens en zoon. [See also van Varik 1799.]
    [Google Scholar]
  347. Rutten, Gijsbert
    2003a Vondels ‘volkomen voorbeeldt’. Transmissie van Vondelianisme in de achttiende eeuw: een didactisch program. De Achttiende Eeuw35. 135–152.
    [Google Scholar]
  348. Rutten, Gijsbert
    2003b Verwer, Van Hoogstraten en het verleden. De politieke betekenis van twee achttiende-eeuwse taalgeschiedenissen. In Els Ruijsendaal , Gijsbert Rutten & Frank Vonk (eds.), Bon jour neef, ghoeden dagh cozyn! Opstellen voor Geert Dibbets, 189–201. Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  349. 2004 The nationalist turn. Dutch linguistics and German philosophy in the eighteenth and early nineteenth centuries. In Douglas A. Kibbee (ed.), History of linguistics 2005, 288–307. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  350. 2005 Reason and usage in Early Modern Dutch linguistics. Valuation, revaluation. Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft15. 71–89.
    [Google Scholar]
  351. 2006De Archimedische punten van de taalbeschouwing. David van Hoogstraten (1658–1724) en de vroegmoderne taalcultuur. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  352. 2007 Remark and Remember. Cultivating Dutch in Early Modern Europe. Henry Sweet Society Bulletin49. 39–52.
    [Google Scholar]
  353. 2008a Jan van Belle: didacticus, popularisator. In Th. Janssen & L. van Driel (eds.), Ontheven aan de tijd. Linguïstisch-historische studies voor Jan Noordegraaf, 95–104. Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  354. 2008b Norms for style and grammar in eighteenth-century Dutch prose, and the effect of education and of writing experience. Historical Sociolinguistics and Sociohistorical Linguistics8, www.hum2.leidenuniv.nl/hsl_shl/Rutten.htm
    [Google Scholar]
  355. 2009 Grammar to the people. The Dutch language and the public sphere in the 18th Century. With special reference to Kornelis van der Palm. Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft2009. 55–86.
    [Google Scholar]
  356. 2011 In cooperation with Rik Vosters. Een nieuwe Nederduitse spraakkunst. Taalnormen en schrijfpraktijken in de Zuidelijke Nederlanden in de achttiende eeuw. Brussels: VUB-Press.
    [Google Scholar]
  357. 2012 ‘Lowthian’ linguistics across the North Sea. Historiographia Linguistica39. 43–59. 10.1075/hl.39.1.04rut
    https://doi.org/10.1075/hl.39.1.04rut [Google Scholar]
  358. 2016a Historicizing diaglossia. Journal of Sociolinguistics20. 6–30. 10.1111/josl.12165
    https://doi.org/10.1111/josl.12165 [Google Scholar]
  359. 2016b Diaglossia, individual variation and the limits of standardization: Evidence from Dutch. In Cinzia Russi (ed), Current trends in historical sociolinguistics, 194–218. Berlin: De Gruyter Open, https://www.degruyter.com/view/product/475491?format=G#10.1515/9783110488401‑012
    https://doi.org/10.1515/9783110488401-012 [Google Scholar]
  360. 2016c The ‘Golden Age Myth’: The construction of Dutch as a national language. In Gijsbert Rutten & Kristine Horner (eds.), Metalinguistic perspectives on Germanic languages. European case studies from past to present, 13–34. Oxford: Peter Lang. 10.3726/b11384
    https://doi.org/10.3726/b11384 [Google Scholar]
  361. 2016d Teaching the genitive. Variation of genitival constructions in Dutch ‘national’ grammar (1800–1830). Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft26. 123–138.
    [Google Scholar]
  362. 2016e Standardization and the Myth of Neutrality in language history. International Journal of the Sociology of Language24. 25–57.
    [Google Scholar]
  363. 2018 Matthijs Siegenbeek in defense of Dutch. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a national identity (1780–1830), 25–47. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  364. Rutten, Gijsbert , Andreas Krogull & Bob Schoemaker
    . Accepted for publication inLanguage Policy. Implementation and acceptance of national language policy. The case of Dutch (1750–1850).
    [Google Scholar]
  365. Rutten, Gijsbert , Rik Vosters & Wim Vandenbussche
    (eds.) 2014Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  366. Rutten, Gijsbert , Rik Vosters & Marijke van der Wal
    2015 Frenchification in discourse and practice: Loan morphology in Dutch private letters of the eighteenth and nineteenth centuries. In C. Peersman , G. Rutten & R. Vosters (eds.), Past, present and future of a language border: Germanic-Romance encounters in the Low Countries, 143–169. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9781614514152‑009
    https://doi.org/10.1515/9781614514152-009 [Google Scholar]
  367. Rutten, Gijsbert & Marijke van der Wal
    2011 Local dialects, supralocal writing systems. The degree of orality of Dutch private letters from the seventeenth century. Written language & literacy14. 251–274. 10.1075/wll.14.2.04rut
    https://doi.org/10.1075/wll.14.2.04rut [Google Scholar]
  368. 2013 Change, contact and conventions in the history of Dutch. Taal & Tongval65. 97–123. 10.5117/TET2013.1.RUTT
    https://doi.org/10.5117/TET2013.1.RUTT [Google Scholar]
  369. 2014Letters as loot. A sociolinguistic approach to seventeenth- and eighteenth-century Dutch. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  370. Rutten, Gijsbert , Marijke van der Wal , Judith Nobels & Tanja Simons
    2012 Negation in seventeenth- and eighteenth-century Dutch. A historical-sociolinguistic perspective. Neuphilologische MitteilungenCXIII. 323–342.
    [Google Scholar]
  371. Sairio, Anni
    2009Language and letters of the Bluestocking network. Sociolinguistic issues in eighteenth-century epistolary English. Helsinki: Socíeté Néophilologique.
    [Google Scholar]
  372. Salmons, Joseph
    2013A history of German: What the past reveals about today’s language. Oxford: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  373. Sandersen, Vibeke
    2007 Writing ability and the written language of Danish private soldiers in the Three Years’ War (1848–1850). Multilingua26. 247–278. 10.1515/MULTI.2007.012
    https://doi.org/10.1515/MULTI.2007.012 [Google Scholar]
  374. Sas, N. C. F. van
    2004De metamorfose van Nederland . Van oude orde naar nieuwe moderniteit, 1750–1900. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  375. Schaars, F. A. M.
    1988De Nederduitsche spraekkunst (1706) van Arnold Moonen (1644–1711). Wijhe: Quarto.
    [Google Scholar]
  376. Schaars, F. A. M. & M. te Wilt
    1989 Jacobus Nylöe (1670–1714) en zijn Aanleiding tot de Nederduitsche taal. In G. R. W. Dibbets & P. W. M. Wackers (eds.), Wat duikers vent is dit?, 267–294. Wije: Quarto.
    [Google Scholar]
  377. Schama, Simon
    1970 Schools and politics in the Netherlands, 1796–1814. The Historical Journal13. 589–610.
    [Google Scholar]
  378. Schilperoort, T. Olivier
    1806Proeve van nieuwere taalkunde, op de Nederduitsche spraakkunst toegepast. Groningen: J. Oomkens.
    [Google Scholar]
  379. Schneider, Edgar W.
    2013 Investigating historical variation and change in written documents. New perspectives. In J. K. Chambers & Natalie Schilling (eds.), The handbook of language variation and change, 2nd ed., 57–81. Oxford: Blackwell. 10.1002/9781118335598.ch3
    https://doi.org/10.1002/9781118335598.ch3 [Google Scholar]
  380. Schoemaker, Bob
    2018 Gewijd der Jeugd, voor taal en deugd. Het onderwijs in de Nederlandse taal op de lagere school, 1750–1850. PhD dissertation Leiden University.
    [Google Scholar]
  381. Schoemaker, Bob & Gijsbert Rutten
    2017 Standard language ideology and Dutch school inspection reports (1801–1854). Sociolinguistica31. 101–116. 10.1515/soci‑2017‑0008
    https://doi.org/10.1515/soci-2017-0008 [Google Scholar]
  382. Schott, Robin May
    (ed.) 1997Feminist interpretations of Immanual Kant. The Pennsylvania State University Press.
    [Google Scholar]
  383. Schrant, Joannes Mathias
    1818Redevoering over het beoefenenswaardige der Nederlandsche tale, zoo om haar zelve, als om hare voortbrengselen. Ghent: Houdin.
    [Google Scholar]
  384. Serrure, Constant Philippe
    1841–1842 Over de inrigting en samenstelling van een algemeen Nederduitsch woordenboek. Proeve van een Leuvensch idiotikon. De Middelaer of Bydragen ter bevordering van tael, onderwys en geschiedenis2. 277–299.
    [Google Scholar]
  385. Séwel, Willem
    1708 [2 1712] Nederduytsche spraakkonst. Amsterdam: Lansvelt.
    [Google Scholar]
  386. Sexagius, Anthonius
    1576De orthographia linguae belgicae. Louvain: Masius.
    [Google Scholar]
  387. Siegenbeek, Matthijs
    1800Twee redevoeringen. Leiden: L. Herdigh.
    [Google Scholar]
  388. 1804aVerhandeling over de Nederduitsche spelling. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  389. Siegenbeek, M.
    1804b Antwoord op de vraag, in hoe ver behoort de spelling der Nederduitsche taal geregeld te worden naar de welluidendheid en gemakkelijkheid der uitspraak?Werken der Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde1. 1–108.
    [Google Scholar]
  390. Siegenbeek, Matthijs
    1805Kort begrip der verhandeling over de Nederduitsche spelling. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  391. 1807 Verhandeling over de dichterlijke verdiensten van Joost van den Vondel. Werken der Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde2. 35–108.
    [Google Scholar]
  392. 1810aSyntaxis, of woordvoeging der Nederduitsche taal. Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Groningen: J. Oomkens. [anonymously published]
    [Google Scholar]
  393. 1810b Antwoord op het voorstel der Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde, vorderende een betoog van den rijkdom en de voortreffelijkheid der Nederduitsche taal, en eene opgave der middelen om de toenemende verbastering van dezelve tegen te gaan. Werken der Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde5. 1–273.
    [Google Scholar]
  394. 1814aGrammatica of Nederduitsche spraakkunst. Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Groningen: J. Oomkens. [anonymously published]
    [Google Scholar]
  395. 1814b Over het verband tusschen de taal en het volkskarakter der Nederlanderen. Museum, of verzameling van stukken ter bevordering van fraaije kunsten en wetenschappen3. 89–125.
    [Google Scholar]
  396. 1826Beknopte geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Haarlem: Bohn.
    [Google Scholar]
  397. [1827] [Short biography of Lambertus van Bolhuis]. Handelingen der jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden … 1827, 4–11. S.l., s.d.
    [Google Scholar]
  398. 1836 Waarschuwing tegen eenige in zwang gebragte verbasteringen van de uitspraak onzer moedertaal. Nieuwe bijdragen ter bevordering van het onderwijs en de opvoeding, 42–53.
    [Google Scholar]
  399. 1847Lijst van woorden en uitdrukkingen met het Nederlandsch taaleigen strijdende. Leiden: S. en J. Luchtmans.
    [Google Scholar]
  400. Siegenbeek, M. , A. Simons & J. P. van Capelle
    (eds) 1820P. C. Hoofts Nederlandsche Historien. Amsterdam: Johannes van der Hey.
    [Google Scholar]
  401. Sifflé, A. F.
    1835 Over het Zeeuwsche taaleigen. Taalkundig magazijn1. 169–174.
    [Google Scholar]
  402. Shorrocks, Graham
    2001 The dialectology of English in the British Isles. In Sylvain Auroux , E. F. K. Koerner , Hans-Josef Niederehe & Kees Versteegh (eds.), History of the language sciences, 1553–1562. Vol.2. Berlin & New York: De Gruyter.
    [Google Scholar]
  403. Sijs, Nicoline van der
    2004Taal als mensenwerk. Het ontstaan van het ABN. The Hague: Sdu.
    [Google Scholar]
  404. Simons, Tanja
    2013Ongekend 18de-eeuws Nederlands. Taalvariatie in persoonlijke brieven. Utrecht: LOT.
    [Google Scholar]
  405. Simons, Tanja & Gijsbert Rutten
    2014 Language norms and language use in eighteenth-century Dutch. Final n and the genitive. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 49–72. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  406. Singeling, Kees
    1996 Sociable men of letters. Literary sociability in the Netherlands in the second half of the eighteenth century. In K. Garber , H. Wismann & W. Siebers (eds.), Europäische Sozietätsbewegung und demokratische Tradition, 881–894. Tübingen: Max Niemeyer. 10.1515/9783110963243.879
    https://doi.org/10.1515/9783110963243.879 [Google Scholar]
  407. Sjoer, E.
    1996Lessen over welsprekendheid. Een typering van de retorica’s van de eerste hoogleraren in de vaderlandse welsprekendheid in de Noordelijke Nederlanden (1797–1853). Amsterdam: IFOTT.
    [Google Scholar]
  408. Smakman, Dick
    2012 The definition of the standard language: a survey in seven countries. International Journal of the Sociology of Language218. 25–58.
    [Google Scholar]
  409. Smith, Anthony D.
    1986The ethnic origins of nations. Oxford: Blackwell.
    [Google Scholar]
  410. Sonius Swaagman, Jan
    2002Commentatio over het Groninger dialect (1827). Ed. and translated by Siemon Reker , with the cooperation of J. de Wit . Groningen: Bureau Groninger Taal en Cultuur RUG.
    [Google Scholar]
  411. SPIN = Study Platform on Interlocking Nationalisms, spinnet.humanities.uva.nl/
  412. Spronck, Lou
    1962 De Maastrichtse dialektliteratuur voor 1840. InMiscellanea Trajectana. Bijdragen tot de geschiedenis van Maastricht, 435–495. Maastricht: Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap.
    [Google Scholar]
  413. Sterkenburg, P. G. J. van
    1992Het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Portret van een taalmonument. The Hague: Sdu.
    [Google Scholar]
  414. 2011Van woordenlijst tot woordenboek. Een geschiedenis van de woordenboeken van het Nederlands. Schiedam: Scriptum.
    [Google Scholar]
  415. Stijl, Klaas
    1776 [2 1778] Beknopte aanleiding tot de kennis der spelling, spraakdeelen, en zinteekenen van de Nederduitsche taal. Ed. by Lambertus van Bolhuis . Groningen: Jan Oomkens.
    [Google Scholar]
  416. Sturkenboom, Dorothée
    1998Spectators van hartstocht. Sekse en emotionele cultuur in de achttiende eeuw. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  417. Swaving, H. I.
    1835 Opgave van eenige in Gelderland gebruikelijke woorden. Taalkundig magazijn1. 305–330.
    [Google Scholar]
  418. 1837 Nalezing op mijne opgave van eenige in Gelderland gebruikelijke woorden. Taalkundig magazijn2. 76–80.
    [Google Scholar]
  419. Swiggers, Pierre
    1984 La Grammaire de Port-Royal et le ‘parallélisme logico-grammatical’. Orbis. Bulletin international de documentation linguistique23. 29–56.
    [Google Scholar]
  420. Syrjänen, Kaj
    2012 Tracing the history of dialectological research in Finland. Les dossiers de HEL: la disciplinarisation des savoirs linguistiques. Histoire et epistémologie. Supplément électronique à la revue Histoire Epistémologie Langage. Vol.5, htl.linguist.univ-paris-diderot.fr/old/num5/num5.
    [Google Scholar]
  421. Taal- dicht- en letterkundig kabinet 1781–1784 6vols.Amsterdam: C. Groenewoud.
    [Google Scholar]
  422. Taal- dicht en letterkundig magazijn 1785–1788 3vols.Amsterdam: C. Groenewoud.
    [Google Scholar]
  423. Taalkundige vragen voorgesteld aan de leden van de Maatschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden 1775 Leiden.
    [Google Scholar]
  424. Tael- en dicht-kundige by-dragen 1760/1762 Leiden: Johannes Le Mair.
    [Google Scholar]
  425. Tamošiūnaitė, Aurelija
    2013 Ego-documents in Lithuanian. Orthographic identities at the turn of the twentieth century. In Marijke van der Wal & Gijsbert Rutten (eds.), Touching the past. Studies in the historical sociolinguistics of ego-documents, 225–242. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/ahs.1.12tam
    https://doi.org/10.1075/ahs.1.12tam [Google Scholar]
  426. Thobokholt, Bert
    1983Het taal- en dichtlievend genootschap ‘Kunst wordt door arbeid verkreegen’ te Leiden, 1766–1800. Utrecht: Instituut De Vooys.
    [Google Scholar]
  427. Tieken-Boon van Ostade, Ingrid
    2011The bishop’s Grammar. Robert Lowth and the rise of prescriptivism. Oxford: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  428. 2014 Eighteenth-century English normative grammars and their readers. In Gijsbert Rutten , Rik Vosters & Wim Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A sociolinguistic and comparative perspective, 129–150. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  429. Tollenaere, F. de
    1977 De lexicografie in de negentiende en twintigste eeuw. In D. M. Bakker & G. R. W. Dibbets (eds.), Geschiedenis van de Nederlandse taalkunde, 229–246. ’s-Hertogenbosch: Malmberg.
    [Google Scholar]
  430. Tollius, Herman
    1762 Reply to van Iperen 1762a, 1762b. Maendelijksche by-dragen ten opbouw van Neer-land’s tael- en dicht-kundeXLIX. 583–590. [anonymously published]
    [Google Scholar]
  431. 2007Proeve eener Aanleiding tot de Nederduitsche Letterkunst. Ed. Roland de Bonth . Amsterdam: Stichting Neerlandistiek VU & Münster: Nodus Publikationen.
    [Google Scholar]
  432. Toorn, M. C. van den , W. Pijnenburg , J. A. Leuvensteijn & J. M. van der Horst
    (eds.) 1997Geschiedenis van de Nederlandse taal. Amsterdam: Amsterdam University Press. 10.5117/9789053562345
    https://doi.org/10.5117/9789053562345 [Google Scholar]
  433. Trudgill, Peter
    1972 Sex, covert prestige and linguistic change in the urban British English of Norwich. Language in Society1. 179–195. 10.1017/S0047404500000488
    https://doi.org/10.1017/S0047404500000488 [Google Scholar]
  434. Twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst 1584 Ed. G. R. W. Dibbets . Assen & Maastricht 1985: Van Gorcum.
    [Google Scholar]
  435. Tydeman, Meinard
    1775a Betoog der nuttigheid en noodzakelijkheid van de beoffening onzer moedertaal. Proeve van oudheid-, taal- en dichtkunde, door het genootschap Dulces ante omnia musae1. 1–14.
    [Google Scholar]
  436. 1775b Vertoog over de dienstige middelen ter verbetering der Nederduitsche taal. Proeve van oudheid-, taal- en dichtkunde, door het genootschap Dulces ante omnia musae1. 15–20.
    [Google Scholar]
  437. Uitlegkundig woordenboek op de werken van Pieter Korneliszoon Hooft 1825 Vol.I. Amsterdam: Pieper & Ipenbuur.
    [Google Scholar]
  438. Vaan, Michiel de
    2013 Hollands uit de achttiende eeuw: Het zogenaamde ‘handschrift-Kool’. Een typescript door Klaas Heeroma (tussen 1968 en 1972). Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde129. 122–132. Electronic edition published online atwww.tntl.nl/addenda/TNTL20132_Heeroma-2.pdf
    [Google Scholar]
  439. Vaderlandsche letteroefeningen 1761–1876 Amsterdam: Van der Kroe, Yntema et al.
    [Google Scholar]
  440. Valle, José del
    (ed.) 2013A political history of Spanish. The making of a language. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511794339
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511794339 [Google Scholar]
  441. Valle, José del & Luis Gabriel-Stheeman
    2002 Nationalism, hispanismo, and monoglossic culture. In José del Valle & Luis Gabriel-Stheeman (eds.), The battle over Spanish between 1800 and 2000, 1–13. London & New York: Routledge.
    [Google Scholar]
  442. Vandenbussche, Wim
    2004 Triglossia and pragmatic variety choice in 19th century Flanders. A case study in historical sociolinguistics. Journal of Historical Pragmatics5. 27–47. 10.1075/jhp.5.1.03van
    https://doi.org/10.1075/jhp.5.1.03van [Google Scholar]
  443. Vandenbussche, Wim
    2007 Shared standardization factors in the history of sixteen Germanic languages. In Christian Fandrych & Reinier Salverda (eds.), Standard, Variation und Sprachwandel in germanischen Sprachen, 25–36. Tübingen: Gunter Narr.
    [Google Scholar]
  444. Varik, Gerrit van
    1799Rudimenta, of gronden der Nederduitsche spraake. Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Utrecht: G. T. van Paddenburg en zoon. [anonymously published]
    [Google Scholar]
  445. Velde, Hans Van de , Mikhail Kissine , Evie Tops , Sander van der Harst & Roeland van Hout
    2010 Will Dutch become Flemish? Autonomous developments in Belgian Dutch. Multilingua29. 385–416. 10.1515/mult.2010.019
    https://doi.org/10.1515/mult.2010.019 [Google Scholar]
  446. Verdam, J.
    1890Geschiedenis der Nederlandsche taal. Leeuwarden: Hugo Suringar.
    [Google Scholar]
  447. Verhoeven, Th. H. T.
    1994Ter vorming van verstand en hart. Lager onderwijs in oostelijk Noord-Brabant ca. 1770–1920. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  448. Verslag
    Verslag 1851–1852 [1809] = Verslag betrekkelijk de inrigting en vervaardiging van het algemeen Hollandsch woordenboek. Published inArchief voor Nederlandsche Taalkunde3 (1851–1852) 321–342.
    [Google Scholar]
  449. Verslag
    Verslag 1809 = Verslag van de Commissie der taalkundige werkzaamheden betrekkelijk der bastaardwoorden, uitgebragt in de vergadering der Tweede Klasse van het Koninklijk Instituut, op den 8sten van bloeimaand 1809. S.l.
    [Google Scholar]
  450. Versteegh, Kees
    1986 Latinitas, Hellenismos, ‘Arabiyya’. Historiographia Linguistica13. 425–448. 10.1075/hl.13.2‑3.16ver
    https://doi.org/10.1075/hl.13.2-3.16ver [Google Scholar]
  451. Verwer, Adriaen
    1707Linguae Belgicae idea grammatica, poetica, rhetorica. Amsterdam: Halma.
    [Google Scholar]
  452. Verzameling van eenige aanmerkingen, uit de overige toegezonden antwoorden ontleend
    Verzameling van eenige aanmerkingen, uit de overige toegezonden antwoorden ontleend 1782Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen8. 395–464.
    [Google Scholar]
  453. Villa, Laura
    2015 Official orthographies, spelling debates and nation-building projects after the fall of the Spanish Empire. Written Language & Literacy18. 228–247. 10.1075/wll.18.2.03vil
    https://doi.org/10.1075/wll.18.2.03vil [Google Scholar]
  454. Vis, George
    1992 Tussen Amsterdam en Brussel. J.-P. van Capelle en G.-J. Meijer: twee pioniers in de academische neerlandistiek. Verslagen en mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde, 79–98. Ghent: KANTL.
    [Google Scholar]
  455. . [s.d.]. Van Siegenbeek tot Lodewick. Verkenningen naar de geschiedenis van de studie der Nederlandse letterkunde, speciaal in het onderwijs. Alkmaar: Amsterdamse Historische Reeks.
    [Google Scholar]
  456. Vogl, Ulrike
    2012 Multilingualism in a standard language culture. In M. Hüning , U. Vogl & O. Moliner (eds.), Standard languages and multilingualism in European history, 1–42. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins. 10.1075/mdm.1.02vog
    https://doi.org/10.1075/mdm.1.02vog [Google Scholar]
  457. 2015 Standard Language Ideology and the history of Romance-Germanic encounters. In C. Peersman , G. Rutten & R. Vosters (eds.), Past, present and future of a language border: Germanic-Romance encounters in the Low Countries, 61–87. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9781614514152‑006
    https://doi.org/10.1515/9781614514152-006 [Google Scholar]
  458. Voorst, D. C. van
    1782 Antwoord op de vraage: over de verbetering der schoolen. Verhandelingen uitgegeven door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Vlissingen8. 317–394.
    [Google Scholar]
  459. Vooys, C. G. N. de
    1970 [1931]Geschiedenis van de Nederlandse taal. Groningen: Wolters-Noordhoff.
    [Google Scholar]
  460. Vosters, Rik
    2013 Dutch, Flemish or Hollandic? Social and ideological aspects of linguistic convergence and divergence during the United Kingdom of the Netherlands (1815–1830). In E. Barát & P. Studer (eds.), Ideological conceptualisations of language. Discourses of linguistic diversity, 35–54. Frankfurt: Peter Lang.
    [Google Scholar]
  461. Vosters, Rik , Els Belsack , Jill Puttaert & Wim Vandenbussche
    2014 Norms and usage in 19th-century Southern Dutch. In G. Rutten , R. Vosters & W. Vandenbussche (eds.), Norms and usage in language history, 1600–1900. A historical-sociolinguistic and comparative perspective, 73–100. Amsterdam & Philadelphia: Benjamins.
    [Google Scholar]
  462. Vosters, Rik & Gijsbert Rutten
    2013 Het Snoeijmes en de taalkunde in de Zuidelijke Nederlanden. InSnoeijmes der Vlaemsche Tale. Een anonieme tekst over taalkunde uit de achttiende eeuw, 1–33. Ed. by Rik Vosters & Gijsbert Rutten . Ghent: Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.
    [Google Scholar]
  463. 2015 Three Southern shibboleths. Spelling features as conflicting identity markers in the Low Countries. Written Language & Literacy18. 260–274. 10.1075/wll.18.2.05vos
    https://doi.org/10.1075/wll.18.2.05vos [Google Scholar]
  464. Vosters, Rik , Gijsbert Rutten & Marijke van der Wal
    2010 Mythes op de pijnbank. Naar een herwaardering van de taalsituatie in de Nederlanden in de achttiende en negentiende eeuw. Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde120. 93–112.
    [Google Scholar]
  465. Vosters, Rik , Gijsbert Rutten , Marijke van der Wal & Wim Vandenbussche
    2012 Spelling and identity in the Southern Netherlands (1750–1830). In A. Jaffe , M. Sebba , J. Androutsopoulos & S. Johnson (eds.), Orthography as social action. Scripts, spelling, identity and power, 135–160. Berlin: De Gruyter. 10.1515/9781614511038.135
    https://doi.org/10.1515/9781614511038.135 [Google Scholar]
  466. Vosters, Rik & Wim Vandenbussche
    2012 Bipartite negation in 18th and early 19th century Southern Dutch. Sociolinguistic aspects of norms and variation. Neuphilologische Mitteilungen2012. 343–364.
    [Google Scholar]
  467. Vriend des Volks 1796 Middelburg: Wed. W. en J. Abrahams.
    [Google Scholar]
  468. Vries, Marleen de
    2001Beschaven! Letterkundige genootschappen in Nederland, 1750–1800. Nijmegen: Vantilt.
    [Google Scholar]
  469. Vries, M. de
    1882 Inleiding. InWoordenboek der Nederlandsche taal. Vol.I, pp.I–CXXVI. The Hague and Leiden etc.: M. Nijhoff and A. W. Sijthoff etc.
    [Google Scholar]
  470. Wal, Marijke van der
    1990 Meer der geleerde weereld’ hunne vernuftige gedachten als der jeugd’ hunne lessen mede te deelen? Vragen over het gebruik van grammatika’s. In J. den Besten (ed.), Vragende wijs. Vragen over tekst, taal en taalgeschiedenis, 223–230. Amsterdam & Atlanta: Rodopi.
    [Google Scholar]
  471. 1994 Straattaal en slechte woorden: sociolinguïstische onderscheidingen in observaties en taalbeschouwing vóór 1800. In Ph. Breuker , H. D. Meijering & J. Noordegraaf (eds.), ‘Wat oars as mei in echte taal’. Fryske Stúdzjes, 54–61. Ljouwert: Fryske Akademy.
    [Google Scholar]
  472. 1995aDe moedertaal centraal . Standaardisatie-aspecten omstreeks 1650. The Hague: Sdu.
    [Google Scholar]
  473. 1995b Logic, linguistics, and Simon Stevin in the context of the sixteenth and seventeenth centuries. In K. R. Jankowsky (ed.), History of linguistics 1993, 147–156. Amsterdam: Benjamins.
    [Google Scholar]
  474. Wal, Marijke van der
    1997 Grotius’ taalbeschouwing in contemporaine context. Nederlandse Taalkunde1. 14–34.
    [Google Scholar]
  475. Wal, Marijke van der
    2002 Lambert ten Kate and eighteenth-century Dutch linguistics. Beiträge zur Geschichte der Sprachwissenschaft12. 49–63.
    [Google Scholar]
  476. 2018 Johannes Kinker: A Kantian philosopher teaching Dutch language, literature, and eloquence. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Dutch national identity (1780–1830), 97–117. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  477. Wal, Marijke van der & Cor van Bree
    2008Geschiedenis van het Nederlands. Utrecht: Spectrum.
    [Google Scholar]
  478. Wassenbergh, Everwinus
    1806Taalkundige bijdragen tot den Frieschen tongval. Franeker: D. Romar.
    [Google Scholar]
  479. Watts, Richard J.
    1999 The ideology of dialect in Switzerland. In Jan Blommaert (ed.), Language ideological debates, 67–103. Berlin & New York: De Gruyter. 10.1515/9783110808049.67
    https://doi.org/10.1515/9783110808049.67 [Google Scholar]
  480. 2011Language myths and the history of English. Oxford: Oxford University Press. 10.1093/acprof:oso/9780195327601.001.0001
    https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195327601.001.0001 [Google Scholar]
  481. 2012 Language myths. In Juan Manuel Hernández-Campoy & Juan Camilo Conde-Silvestre (eds), The Handbook of Historical Sociolinguistics, 585–606. Chichester: Blackwell. 10.1002/9781118257227.ch32
    https://doi.org/10.1002/9781118257227.ch32 [Google Scholar]
  482. Watts, Richard J. & Peter Trudgill
    (eds.) 2002Alternative histories of English. London & New York: Routledge. 10.4324/9780203468005
    https://doi.org/10.4324/9780203468005 [Google Scholar]
  483. Weber, Jean-Jacques & Kristine Horner
    2012Introducing multilingualism. A social approach. London & New York: Routledge.
    [Google Scholar]
  484. Weijermars, Janneke
    2009 Neerlandistiek als bindmiddel van de natie: Hoogleraar Schrant in Gent, 1817–1830. De Negentiende Eeuw33. 4–19.
    [Google Scholar]
  485. 2018 ‘I am Revived as a Belgian’: The Work of Jan Frans Willems. In Rick Honings , Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, literature and the construction of a Dutch national identity (1780–1830), 187–203. Amsterdam: Amsterdam University Press.
    [Google Scholar]
  486. Weijnen, A. A.
    1966Nederlandse dialectkunde. 2nd ed.Assen: Van Gorcum.
    [Google Scholar]
  487. Weiland, Pieter
    1799Nederduitsch taalkundig woordenboek. A.Vol.I. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  488. 1803Nederduitsch taalkundig woordenboek. I-L. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  489. 1805aNederduitsche spraakkunst. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  490. 1805bBeginselen der Nederduitsche spraakkunst. Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  491. 1820Nederduitsche spraakkunst ten dienste der scholen. Dordrecht: Blussé & Van Braam.
    [Google Scholar]
  492. Werken der Bataafsche Maatschappij van Taal- en Dichtkunde 1804–1810 5vols.Amsterdam: Johannes Allart.
    [Google Scholar]
  493. Werken van de Maetschappy der Nederlandsche Letterkunde te Leyden 1772–1788 7vols.Leiden: P. van der Eyk & D. Vygh.
    [Google Scholar]
  494. Wertz, C.
    1805Rudimenta of Gronden der Nederduitsche Taal. Leiden: D. du Mortier en zoon & Deventer: J. H. de Lange & Groningen: J. Oomkens en zoon.
    [Google Scholar]
  495. Westendorp, Nicolaus
    1809 [List of words characteristic of Groningen]. InLaurman1822: 130–138.
    [Google Scholar]
  496. Wester, Hendrik
    1797 [2 1799] Bevatlyk onderwys in de Nederlandsche spel- en taalkunde, voor de schooljeugd. Groningen: Jan Oomkens.
    [Google Scholar]
  497. Willemyns, Roland
    1993 Integrationism vs. particularism: The undeclared issue at the first ‘Dutch Congress’ in 1849. In Joshua A. Fishman (ed.), The earliest stage of language planning. The “first congress” phenomenon, 69–83. Berlin: Mouton de Gruyter. 10.1515/9783110848984.69
    https://doi.org/10.1515/9783110848984.69 [Google Scholar]
  498. Willemyns, Roland
    2003Het verhaal van het Vlaams. De geschiedenis van de Nederlands in de Zuidelijke Nederlanden. Antwerpen: Standaard & Utrecht: Spectrum.
    [Google Scholar]
  499. 2013Dutch. Biography of a language. Oxford: Oxford University Press.
    [Google Scholar]
  500. Winkel, L. A.
    1863De grondbeginselen der Nederlandsche spelling. Ontwerp der spelling voor het aanstaande Nederlandsch woordenboek. Leiden: D. Noothoven van Goor.
    [Google Scholar]
  501. Winkel, J. te
    1901Geschiedenis der Nederlandse taal. Culemborg: Blom and Olivierse.
    [Google Scholar]
  502. Winkler, Johan
    1874Algemeen Nederduitsch en Friesch dialecticon. 2vols.The Hague: Martinus Nijhoff. 10.1007/978‑94‑011‑8823‑4
    https://doi.org/10.1007/978-94-011-8823-4 [Google Scholar]
  503. Winschooten, Wigardus à.
    1683Letterkonst. Leiden: S.n.
    [Google Scholar]
  504. Wiskerke, Evert M.
    1995De waardering voor de zeventiende-eeuwse literatuur tussen 1780 en 1813. Hilversum: Verloren.
    [Google Scholar]
  505. WNT = Woordenboek der Nederlandsche Taal 1882–1998 32vols, www.inl.nl/onderzoek-a-onderwijs/lexicologie-a-lexicografie/wnt
    [Google Scholar]
  506. Wodak, Ruth , Rudolf De Cillia , Martin Reisigl & Karin Liebhart
    2009The discursive construction of national identity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
    [Google Scholar]
  507. Wokler, Robert
    1997 The Enlightenment project and its critics. Poznan studies in the philosophy of the sciences and the humanities58. 13–30.
    [Google Scholar]
  508. Woolard, K. A.
    2008 Language and identity choice in Catalonia: The interplay of contrasting ideologies of linguistic authority. In Kirsten Süselbeck , Ulrike Mühlschlegel & Peter Masson (eds.), Lengua, nación e identidad. La regulación del plurilingüismo en España y América Latina, 303–323. Frankfurt: Vervuert & Madrid: Iberoamericana.
    [Google Scholar]
  509. 2016Singular and Plural. Ideologies of Linguistic Authority in 21st Century Catalonia. Oxford: Oxford University Press. 10.1093/acprof:oso/9780190258610.001.0001
    https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780190258610.001.0001 [Google Scholar]
  510. Wright, Sue
    2012 Language policy, the nation and nationalism. In Bernard Spolsky (ed.), The Cambridge handbook of language policy, 59–78. Cambridge: Cambridge University Press. 10.1017/CBO9780511979026.006
    https://doi.org/10.1017/CBO9780511979026.006 [Google Scholar]
  511. 2016Language policy and language planning: From nationalism to globalisation. 2nd ed.Houndmills etc.: Palgrave Macmillan. 10.1007/978‑1‑137‑57647‑7
    https://doi.org/10.1007/978-1-137-57647-7 [Google Scholar]
  512. Ypeij, Annaeus
    1807Taalkundige aanmerkingen over verouderde en minverstaanbare woorden in de staatenoverzetting des Bijbels. Amsterdam: Wed. G. Warnars.
    [Google Scholar]
  513. 1812Beknopte geschiedenis der Nederlandsche tale. Utrecht: O. J. van Paddenburg.
    [Google Scholar]
  514. 1832Beknopte geschiedenis der Nederlandsche taal, tweede deel; bijvoegsels en aanmerkingen behelzende. Groningen: J. Oomkens.
    [Google Scholar]
  515. Ypeij, Annaeus & W. C. Ackersdijck
    1811Taalkundige aanmerkingen over verouderde en minverstaanbare woorden in de Statenoverzetting des Bijbels, vervolgd door […]. Utrecht: G. T. van Paddenburg en zoon.
    [Google Scholar]
  516. Ziegler, Evelyn
    2007 Putting standard German to the test: Some notes on the linguistic competence of grammar-school students and teachers in the nineteenth century. In Stephan Elspaß , Nils Langer , Joachim Scharloth & Wim Vandenbussche (eds.) Germanic language histories ‘from below’ (1700–2000), 309–329. Berlin: De Gruyter.
    [Google Scholar]
/content/books/9789027262769
Loading
/content/books/9789027262769
dcterms_subject,pub_keyword
-contentType:Journal -contentType:Chapter
10
5
Chapter
content/books/9789027262769
Book
false
Loading
This is a required field
Please enter a valid email address
Approval was successful
Invalid data
An Error Occurred
Approval was partially successful, following selected items could not be processed due to error