The French-Language Unit: A key instrument in Canada's Official Languages Policy

La franclingva unuo : gravega ilo de la kanada politiko pri oficialaj lingvojDum la unuaj naǔdek jaroj de la kanada federacio la provinco Kebeko iom post iom perdis sian francan karakteron pro anglakanada/usona influo. Fine de la jaroj 1950-aj ekestis franckanada reago.Responde, en 1963 starigis Rega Komisiono pri Dulingvismo kaj Dukulturismo. En ties finaj rekomendoj estis alprenita 'individua' lingvopolitiko, ne 'teritoria'. Tiel, la franckanadano havas rajton al servo en sia propra lingvo cie. Kaj la du oficialaj lingvoj devas igi laborlingvoj ce la federacia burokratio : 'la franca igos funkcia lingvo de laboro'. La gistiama cefa barilo al egaleco de la franclingvanoj en la publika servo estas ties 'esence angla karaktero'.La Komisiono rekomendis la starigon de franclingvaj laborunuoj. Tiuj fine plibonigus la servon al la franclingva publiko. La franclingvaj unuoj ankaǔ akceptus anglalingvanojn, kapablajn labori en la franca.Komence, la unuoj estis malaltrangaj, kaj cefe en la jam esence franca Kebeko. En la lege dulingva cefurba (Otava) zono estis malmultaj kaj malaltaj franclingvaj burokratoj. En 1973 tamen oni vocdonis plifortigi la unuojn, cefe en Otavo. Ekde 1978 la plano devas esti realigita. Pro politikaj kaj eble humanaj kialoj oni permesis al unulingvaj anglalingvanoj resti en sia jama franca unuo. Tio tamen povus malfortigi la planon.La realigo de la plano dependas de la rajto de la francaj unuoj komuniki kun la centra oficejo ankaǔ en la franca. La eksteraj rilatoj de la franclingvaj unuoj devas respeguli ties cefe francan karakteron - oni ne atendu finfinan anglan tradukon de ties produktoj. La interkomunikado en la angla devus esti nur intertempa arango, baldaǔ forigota.Tamen, la francaj unuoj frontis problemojn. lli ofte ja devis komuniki eksteren per la angla. Se ili insistis ricevi dokumenton en la franca, gi malfruis pro la traduktempo. Se ili sendis francan dokumenton al angla unuo refoje okazis prokrasto. La tradukoj ofte estis malbonaj kaj miskomprenigaj. La francaj unuoj devis rigardi la anglan originalon por kompreni la veran signifon! Krome, anglalingvanoj ofte uzis la franclingvanojn kiel tradukistojn, forprenante ilin de la profesiaj taskoj. Kaj multaj franclingvanoj, alkutimigintai labori en la angla, devis lerni funkcii en la franca. Mankis francaj vortostoko, helpiloj. Sed la problemoj estas iom post iom forigataj.Ankoraǔ estas tro frue prijugi la sukceson au malsukceson de la eksperimento. Sed gi devas igi plena sukceso por igi la francan realeca laborlingvo en la publika servo kaj savi la dulingvisman politikon de la kanada registaro en la okuloj de Kebeko.