Sociolinguistic Factors in the Direction of Language Change

SOMMAIRELes éléments sociolinguistiques dans la direction des changements linguistiquesCet article offre évidence qui suggère un rapport de causalité entre certains contextes sociolinguistiques et une orientation en morphosyntaxe. On identifie une classe de "langues en contact" qui partage les mêmes traits sociolinguistiques; ces langues fonctionnent comme des patois, ou des souslangues, dans des communautés linguistiques isolées de la langue standard. Spécifiquement, on traite certains types de français de la Louisiane et du Canada, l'allemand de Iowa, le celtique écossais, le konkani de Kar-nataka, l'hindou d'outremer, etc. Ces langues, par contraste avec la forme standard et avec la langue officielle de la communauté, montrent certains traits en commun dans la morphosyntaxe, parmi lesquels un changement dans les constructions relatives dans un dialecte de konkani et dans certains types de français des colonies. Nadkarni (1975) disserte sur un dialecte de konkani en contact avec le kannada dans lequel les indicateurs interrogatifs khanco . . . ki remplacent systématiquement les pronoms relatifs comme mots-têtes dans les constructions relatives. Deux études du français de l'état de Maine et de Missouri aux Etats-Unis indiquent la même évolution; les pronoms relatifs ce que, ce qui sont remplacés par quoi et qu'est-ce que. On ne peut expliquer ce phénomène ni par l'emprunt ni par l'héritage commun. Le seul élément qui relie ces langues est le contexte sociolinguistique. Les données des langues créoles et des langues mourantes qui montrent les mêmes charactéristiques morphosyntaxiques suggèrent que ces tendances apparaissent dans d'autres situations linguistiques. Ces exemples argumentent pour un point de vue élargi sur l'influence du contact des langues sur l'orientation du changement linguistique. La théorie de Traugott au sujet de la "seman-taxe naturelle" pourrait peut-être éclaircir ces phénomènes.RESUMOSocilingvistikaj elementoj en la direkto de la lingva sangigoPrezentiĝas atestoj de kaŭza rilato inter apartaj socilingvistikaj kuntekstoj kaj direkto de la šanĝiĝo de lingvo en la morfosintakso. Identiĝas klaso de kontaktlingvoj en similaj socilingvistikaj fonoj. Temas pri la "malaltaj" lingvoj uzataj en diglosiaj, plurlingvaj komunumoj, izolitaj forde la normlingvo; aparte, tipoj de la franca lingvo de Luiziano kaj Kanado, la germana de la usona stato Iowa, la skotgaela, la konkana, la hindia lingvo uzata ekster Hinda Unio, ktp. Tiuj lingvoj, kontraste kun la normlingvo kaj la "supera" lingvo de la komunumo, prezentas komunajn morfosintaksajn tendencojn. Inter tiuj troviĝas sanĝigoj de la kapelementoj de rilataj klaŭzoj en unu dialekto de la konkana kaj en formoj de la ciutaga parola franca lingvo. Nadkarni (1975) pridiskutas formon de la konkana en kontakto kun la kannada. En tiu formo, la kapelementoj de rilataj pronomoj estas anstatauitaj de demandaj pronomoj kaj klaŭzfinindikiloj (khanco . . . ki). Du apartaj studaĵoj pri la franca de la usonaj statoj Missouri kaj Maine raportas identan disvolviĝon: la rilataj pronomoj ce que kaj ce qui anstataŭiĝis de quoi kaj qu'est-ce que. Tiu fenomeno ne estas klarigebla per pruntado nek per komuna heredaĵo. La sola komuna elemento estas la sirnila socilingvistika cirkaŭaĵo. Donitaĵoj el kreolaj lingvoj kaj "mortantaj" lingvoj, kiuj prezentas similajn morfosintaksajn reduktiĝojn, sugestas, ke tiuj tendencoj estiĝas aliloke. Tiuj ekzemploj subtenas pli-larĝigitan alrigardon al la influo de la lingvokontakto ce la direkto de la lingva šanĝiĝo. La koncepto de Traugott pri la natura semantakso utilas en la kompreno de tiu fenomeno.