Language Problems and Language Planning - Volume 20, Issue 2, 1996

ZUSAMMENFASSUNGSprachenpolitik und Imperialismus Großbritanniens in IndienIm 18. und 19. Jahrhundert ist die britische Sprachenpolitik in Indien von einer Kontroverse zwischen Orientalisten und Anglisten gekennzeichnet. Beide Seiten verfolgen dasselbe Ziel: eine Festigung der britischen Herrschaft über Indien. Die Meinungen scheiden sich an der Frage, ob die örtlichen Sprachen mit den Verkehrssprachen aus vorbritischer Zeit oder Englisch das beste Mittel zu diesem Zweck sind. Die Gegensätze wurzeln inunterschiedlichen im Westen verbreiteten Auffassungen vom Orient. Ein gutes Indiz für den Grad der Umsetzung der jeweiligen Auffassung ist die Sprache der unteren Gerichtsbarkeit und der örtlichen Verwaltung in Indien. Hier kommt es zu einem Wechsel von einer Politik des Persischen, Hindustani und Sanskrit um 1780 über eine Zwischenphase mit örtlichen Sprachen zum Englischen ab etwa 1830. Die Kontroverse zwischen Orientalisten und Anglisten stellt den sprachlichen Niederschlag einer Veränderung der englischen Auffassung von Indien zu Beginn des 19. Jahrhunderts dar. Die Untersuchung dieser Kontroverse zeigt einen engen Zusammenhang zwischen Sprachenpolitik und politischer Macht.RESUMOLa britaj lingvopolitiko kaj imperiismo en HindioLa britan lingvopolitikon en la 18-a kaj 19-a jarcentoj en Hindio karakterizis disputo inter orientistoj kaj anglistoj. Ambaŭ partioj celis al plifortigo de la brita rego super Hindio, sed ili malsamopiniis pri la demando ĉu la pli bona ilo por atingi tiun celon estis la lokaj lingvoj kun la interlingvoj uzitaj dum la antaübrita islama rego, aŭ la angla. La disputo originis en malsamaj perceptoj pri la oriento inter okcidentanoj. Taŭga indikilo pri la grado de realigo de certaj eroj de la du vidpunktoj estas la lingvoj uzataj en la malaltnivelaj jugejoj kaj en la loka administrado en Hindio. Observeblas transiro de politiko uzanta la persan, la hindustanan kaj la sanskritan en la 1780-aj jaroj, tra intera periodo kun lokaj lingvoj al uzado de la angla ekde la 1830-aj jaroj. La disputo inter orientistoj kaj anglistoj povas esti konsiderata lingva esprimo de la percepto pri Hindio fare de angloj en la frua 19-a jarcento. Gia studo montras senperan rilaton inter lingvopolitiko kaj politika potenco.

ZUSAMMENFASSUNGTerminologieplanung im Orija: Probleme und AussichtenWährend der britischen Kolonialherrschaft wurde das Orija durch die in ganz Indien stetig zunehmende Bedeutung des Englischen in eine zweitrangige Position gedrängt. Die nationalistische Bewegung in Orissa zwischen 1868 und 1870 brachte die Verwendung des Orija als moderne Sprache ernsthaft in Gang. Ihre frühere Position konnte die Sprache jedoch nicht wiedererlangen. Als 1936 der Staat Orissa gegründet wurde, scheiterte der Versuch, das Orija zu dessen Amts-sprache zu machen und seinen Wortschatz durch Terminologieplanung zu modernisieren. Ursachen hierfür waren das mangelnde Sprachbewußtsein der Orija, die pro-englische Einstellung der Beamtenschaft und ein zaghafter Korpusplanungsversuch, der sowohl im Widerspruch zu den Grundsätzen der Terminologieplanung selbst als auch zu denen des Ständigen Ausschusses für wissenschaftlich-technische Terminologie (SCSTT) stand.RESUMOTerminplanado en la orisa: problemoj kaj prognozojSub la brita regado, la kreskanta hegemonio de la angla en la tuta Bharato sovis la orisan al la duarangeco. La naciisma movado en Orisio inter 1868 kaj 1870 iniciatis seriozan kultivadon de la orisa kie l moderna lingvo. Sed la orisa ne trafis sukcesan revenon. Post la starigo de la stato Orisio en 1936, la klopodo fari la orisan la oficiala lingvo de Orisio kaj modernigi gian elementaron per la terminplanado malsukcesis. Ci tion kaüzis la manko de la lingva konscio inter la orisoj, la por-angla sinteno de la orisaj burokratoj, kaj hezitema elementaro-planada manovro, kiu malobservas la proprajn principojn de la terminplanistoj kaj ankaü tiujn, kiujn formulis la federacia Konstanta Komisiono por la Sciencaj kaj Fakaj Terminoj (SCSTT).

SOMMAIREAménagement linguistique, idéologie et loi constitutionnelle:L'éducation des minorités francophones au CanadaCe texte présente les changements constitutionnels et idéologiques qui ont eu lieu à l'égard de l'éducation des minorités francophones du Canada avant et après 1982. Cette date pivotale est marquée par la promulgation de l'article 23 de la Charte canadienne des droits et libertés. Les services éducatifs fournis aux francophones minoritaires ont évolué d'une relative autonomie préconfédérendaire (avant 1867) à de nombreuses pressions assimilationnistes (jusque dans les années 1960). Ce n'est que lorsque l'idéologie "dualiste" s'est incarnée dans la philosophie étatique fédérale que les francophones minoritaires ont acquis des droits scolaires substantiels. Et c'est surtout avec l'article 23 que des changements majeurs sont intervenus. Ce texte décrit chacune des étapes et analyse les courants idéologiques qui sous-tendent les changements éducatifs. Il conclut que les garanties constitutionnelles en faveur des minorités permettent à celles-ci de développer leur propre voix autonome. Mais il met également en garde puisque ces dispositions sont elles-mêmes soumises aux jeux de pouvoir qui fondent les idéologies.RESUMOLingvoplanado, ideologio kaj konstitucia juro:franclingva minoritata edukado en KanadoTiu ci studo eksponas la jurajn kaj ideologiajn ŝanĝojn kiuj okazis rilate al la franclingva minoritata eduksistemo antaü kaj post 1982, dato kiu markas turnan momenton kun la efektivigo de sekcio 23 de la Kanada Ĉarto de Rajtoj kaj Liberecoj. Franclingvaj edukservoj evoluis el kunteksto de relativa aŭtonomeco je asimiligaj premoj antaŭ la Konfederaciiĝo (1867) gis la "dualisma" ideologio gajnis potencan pozicion ce la federacia nivelo en la sesdekaj jaroj. Prilingvaj protektoj provizataj ene de la nova ideologia kadro, precipe per sekcio 23 de la Kanada Carto de Rajtoj kaj Liberecoj en 1981, estas estigintaj diversajn sangojn kiujn tiu ci studo dokumentas. Gi konkludas ke la provizado al minoritatoj de fortaj konstituciaj garantioj permesas al ili disvolvi sian propran vocon en demokratioj en kiuj la voco de la cefaj grupoj regas, sed gi avertas ke minoritatoj devas ne idealigi tiajn garantiojn: ili dependas de ideologiaj potenc-ludoj kiuj ne nepre sekvigas ilian malavaran aplikadon.

SUMMARYIndigenous Standard and Pedagogic Standards in French-Speaking Black AfricaThe French language has to date been taught in Africa in accordance with French standards that are foreign to the African land concerned. The research project "Indigenous Standard and Pedagogic Standards in French-Speaking Black Africa" has as its goal the approximation of French instructional standards to the concrete needs of the lands concerned, with consideration given to the linguistic or multilinguistic situation of each.RESUMOIndigena normo kaj pedagogiaj normoj en franclingva subsahara AfrikoGis nun, la franca estas instruata en Afriko laŭ franciaj normoj, fremdaj al la koncernata afrika lando. La esplorprojekto "Indigena normo kaj pedagogiaj normoj en franclingva subsahara Afriko" celas proksimigi la instrunormojn de la franca al la konkretaj bezonoj de la koncernataj landoj, kun konsidero de ties (plur)lingva situacio.

ZUSAMMENFASSUNGDer Namenkonflikt in der SlowakeiNach der Samtrevolution von 1989 bestand die Hoffnung, daß die Volksgruppenkonflikte in der Slowakei abnehmen wtirden. Das im Oktober 1990 verabschiedete Gesetz über die Amts-sprache der Slowakischen Republik hat jedoch die sprachenrechtliche Stellung der 600.000 Volksungarn und der übrigen Minderheiten empfindlich beschnitten. In der Form einer Rezension zweier kiirzlich in der Slowakei erschienener ungarischer Bücher zeigt der Beitrag soziale, politische und sprachliche Aspekte der Konflikte um den Sprachgebrauch der Behörden, zweisprachige Ortsschilder und nichtslowakischsprachige Personennamen in der Slowakei zwischen 1990 und 1995.RESUMOLa konflikto pri nomoj en SlovakioPost la velura revolucio en 1989 oni esperis, ke la etnaj konfliktoj en Slovakio malfortiĝos. Tamen la leĝo pri la oficiala lingvo de la Slovaka Respubliko, akceptita en oktobro 1990, grave reduktis la lingvajn rajtojn de la 600 000 indigenaj hungaroj kaj la aliaj minoritatoj. Recenzante du hungarajn librojn lastatempe aperintajn en Slovakio, la artikolo montras sociajn, politikajn kaj lingvajn aspektojn de la konfliktoj pri la oficiala lingvouzo, pri dulingvaj tabuloj de loknomoj, kaj pri neslovaklingvaj personaj nomoj en Slovakio inter 1990 kaj 1995.

SUMMARYLocating the Scientific Literature on Interlinguistics and Esperanto StudiesInterlinguistics and Esperanto studies are still largely neglected in mainstream linguistics. One reason for this is the difficulty experienced by non-specialists in locating the scientific literature in these fields, some 60% of which is written in planned languages (and 90% of the latter in Esperanto). The paper reviews the most important means of keeping abreast the existing and continually evolving literature on interlinguistics and Esperanto studies, through various bibliographic tools (on general linguistics and interlinguistics), through bibliographic services in newsletters, book catalogues, and specialized libraries, and through the Internet. Finally databases of active scientists are mentioned.RESUMOVojoj al interlingvistika kaj esperantologia fakliteraturoInterlingvistikaj kaj esperantologiaj temoj ankoraŭ malofte vekas la intereson de la establiginta lingvoscienco. Unu el la kaŭzoj estas la malfacila aliro al la faka literaturo por nefakulo, malfacila i.a. pro tio, car cirkau 60% estas verkitaj en planlingvoj (de tio ĉirkaŭ 90% en Esperanto). La studo montras la plej gravajn eblecojn orientigi pri la ekzistanta kaj daüre nove aperanta fakliteraturo interlingvistika kaj esperantologia en diverstipaj bibliografioj (ĝenerallingvistikaj kaj interlingvistikaj), krome en bibliografie orientitaj bultenoj, planlingvaj libro-katalogoj (Esperanto, Interlingua), en fakbibliotekoj kaj en "Internet". Fine mencügas registroverkoj de sciencistoj.