Language Problems and Language Planning - Volume 20, Issue 3, 1996

SAMENVATTINGTaaiplanning als bezinning over taal en maatschappij:de taalkundige ideologie van een geleerde traditieTaalplanning is een traditie die vooral in de jaren 1960 en 1970 bijzonder productief was en in zich een groot optimisme ontwikkelde. De traditie viel wat stil in de jaren 1980, maar kent nu weer een heropbloei, o.m. omwille van de ontwikkelingen in Zuid-Afrika. In deze bijdrage wil ik een evaluatie van de voorbije traditie aansnijden, in het perspectief van de optimalisatie van het theoretisch, conceptueel en methodologisch kader van taalplanning-studies. Ik schets eerst kort de historische ontwikkeling van taalplanning, en ga vervolgens in op enkele ideologische aspecten die in veel traditioneel werk terug te vinden zijn. Ik bespreek achtereenvolgens de courante boutade dat taalplanning geen theoretische achtergrond zou hebben; de intuïtieve beperkingen die taaiplanners zich in hun studies leken op te leggen; de organische visies op taal en maatschappij ; het oligolingualisme en de assumpties van efficiëntie en integratie. Vervolgens vat ik de kritieken van Glyn Williams en Andrew Apter samen. Zij bepleiten een sterkere politieke invalshoek, die taal naast een reeks andere maatschappelijke kenmerken plaatst. Ik sluit af met een pleidooi voor een combinatie van een historiografische en een etnografische benadering in het bestuderen van language planning.RESUMOLingvoplanado kiel debato pri lingvo kaj socio:la lingvistika ideologio de sciencista tradicioLingvoplanado estas tradicio kiu estis tre fekunda cefe en la 1960-aj kaj 1970-aj jaroj kaj kovis en si grandan optimismon. Gi iom fadis en la 1980-aj jaroj, sed nun denove floras, i.a. pro la evoluoj en Suda Afriko. Mi ci tie ekanalizas la tradicion de la pasinteco cele al plibonigo de la teoria, koncepta kaj metodologia kadro de studoj pri lingvoplanado. Mi koncize skizas la historian evoluon de lingvoplanado, kaj poste tusas aron da ideologiaj aspektoj kiujn oni renkontas en multaj el la tradiciaj laboraĵoj. Mi diskutas la aserton ke lingvoplanado ne havus teorian fonon, la intuiciajn limigojn kiujn lingvoplanantoj sajnis starigi al siaj propraj studoj, la organajn konceptojn de lingvo kaj socio, plurlingvismon, kaj la premisojn de efikeco kaj integrado. Mi resumas la kritikojn de Glyn Williams kaj Andrew Apter, kiuj pledas por pli politika aliro en kiu lingvo estas unu el aro da sociaj faktoroj. Fine mi pledas por tio ke en la studado de lingvoplanado oni uzu kombinon el historiografia kaj etnografia aliroj.

La moderna skriba cina lingvo, dialektoj kaj regiona identecoLa artikolo analizas la cefajn lingvajn kaj socipolitikajn kaŭzojn de la subevoluinteco de skribaj lingvoj baziĝantaj sur nemandarinaj dialektoj de la cina lingvo. Gi esploras nunajn lingvoplanadajn klopodojn normigi skriban lingvon surbaze de la cefa loka dialekto en Tajvano. Gi konkludas ke la tiucelan movadon instigis la politika afero ligita al pli forta emfazo pri regiona identeco, al kiu la lingva movado ankaŭ siaflanke kontribuas. Malgraŭ muite da entuziasmo kaj fervoro de kelkaj lingvistoj kaj verkistoj, tiuj klopodoj gis nun ne akiris generalan akcepton. Surbaze de komparo kun esplorrezultoj pri la rilato inter lokalingva verkado kaj regiona identeco en Eŭropo, la artikolo tezas ke la eduka, socia kaj politika prezo de sukcesa disvastigo de dialekta verkado eble estas pli alta ol ke gi iam povus esti akceptita en la cina socio.

ZUSAMMENFASSUNGKreativität und Sprachplanung am Beispiel des Indischen und des Singapurer EnglischDieser Beitrag befaßt sich mit Kreativität im Indischen und im Singapurer Englisch. Über-einstimmungen und Unterschiede zwischen sprachlicher und literarischer Kreativität in diesen beiden Varietäten werden betrachtet. Die gefundenen Unterschiede werden im wesentlichen mit den Auswirkungen der Sprachplanungspolitik und ihrer Umsetzung in den beiden Ländern erklärt. Konsequenzen für die Theorie der Sprachplanung werden untersucht.RESUMOKreivo kaj lingvoplanado kaze de la bharata kaj la singapura angla lingvoĈi tiu referaĵo ekzamenas la kreivon en la bharata angla kaj la singapura angla. Reliefiĝas la malsamecoj inter la du lingvovariantoj rilate la lingvan kreivon kaj la literaturan kreivon. Oni hipotezas ke tiujn diferencojn grandparte estigas la malsamaj lingvoplanadaj kutimoj en la du landoj. Oni studas iujn sekvojn por la teorio de la lingvoplanado.

RIASSUNTOUna "lingua madre" parlata principalmente dai padriL'articolo passa in rassegna quello che si conosce sull'esperanto come lingua di uso domestico e come prima lingua. Casi documentati di famiglie che usavano l'esperanto risalgono al 1919. Dagli anni '70 la loro visibilità nel movimento esperantista è aumentata; un ente di coordinamento, Rondo Familia, è stato formato nel 1995. In quasi tutte le circa 350 famiglie attualmente documentate, l'esperanto è parlato ai bambini dal padre. Coppie con una origine etnicolinguistica mista sono solo circa un terzo di tutte le coppie. Le informazioni a disposizione suggeriscono che il "bilinguismo artificiale" praticato dai due terzi rimanenti delle coppie puö avere altrettanto successo del "bilinguismo naturale". Il parallelo linguistico più vicino sembra essere quello delle prime fasi di rinascita dell'ebraico.RESUMO"Patrina lingvo " parolata precipe de patrojLa artikolo prezentas superrigardon pri Esperanto kiel familia kaj denaska lingvo. Kazoj de Esperanto-familioj estas dokumentitaj ekde la jaro 1919. Ekde la 70-aj jaroj ili akiras pli da atento en la Esperanto-movado; kunordiga instanco, Rondo Familia, fondigis en 1995. En preskaŭ ĉiu familio el la proksimume 350 aktuale registritaj, temas pri la patro kiu parolas Esperanton al la infanoj. Miksetnaj paroj konsistigas nur trionon de la konataj kazoj. La haveblaj informoj indikas ke la "artefarita dulingveco" pratikata de la ceteraj du trionoj estas same sukcespova kiel la "natura dulingveco". La plej trafa lingvistika komparo sajnas esti la fruaj stadioj de la revivigo de la hebrea lingvo.