Language Problems and Language Planning - Volume 6, Issue 2, 1982

RESUMELes facteurs sociolinguistiques dans la persistance d'anglicismes stigmatisés dans te lexique du français québécoisPlus de deux siècles de promiscuité avec l'anglais et un bilinguisme largement pratiqué ont donné lieu à de nombreux emprunts, et sous diverses formes, dans le vocabulaire du français québécois. Qu'il s'agisse d'emprunts directs ou de calques sémantiques, l'anglicisme a toujours été, et reste, aux yeux de la plupart des observateurs de la langue, le plus grand mal du français québécois. Dans un contexte politique favorable, il s'est développé depuis le milieu du 19e siècle un important mouvement de purisme linguistique dont l'objectif premier était l'élimination de l'anglicisme. C'est ainsi que depuis bientôt un siècle et demi de nombreux mots sont stigmatisés, ridiculisés, et bannis du bon usage québécois.Or, si certains anglicismes ont disparu au cours de cette période, il est combien frappant de constater l'usage encore très répandu aujourd'hui de nombreux mots régulièrement dénoncés depuis plus d'un siècle. Dans cette étude, nous nous proposons d'ébaucher l'explication de cette persistance des formes critiquées en termes de facteurs socio-linguistiques. C'est-à-dire que, loin d'être une question de paresse ou de mauvaise volonté, la constance de ces usages stigmatisés participe d'un phénomène plus général d'intégration sociolinguistique de ces mots dans la langue, ce qui, dans une perspective de planification linguistique, doit mériter une attention particulière.A partir d'un certain nombre d'observations dans des domaines aussi variés que le vocabulaire des radioamateurs CB, du hockey sur glace, du baseball, et de la mécanique automobile, nous identifions et analysons onze facteurs sociolinguistiques à l'oeuvre dans la persistance de formes critiquées. Il s'agit de: (1) l'évolution des attitudes sociopolitiques, et en particulier du nationalisme traditionnel conservateur au jeune néo-nationalisme québécois; (2) la langue présence continuellement étayée de formes critiquées; (3) l'usage analogue d'un même mot dans des domaines différents; (4) la multiplicité éventuelle de termes correctifs; (5) l'ignorance de la qualité de mot stigmatisé; (6) l'existence en français de formes de même origine que celle des usages critiqués; (7) la présence des mots critiqués dans les marques de commerce; (8) l'usage à des fins quasi-rituelles de formes critiquées dans des contextes précis; (9) l'intégration phonétique des mots critiqués; (10) la productivité morphologique des mots critiqués; (11) l'usage de mots critiqués et de leurs équivalents préscrits dans les médias d'information.RESUMOLa reteno de rekonataj pruntvortoj en la kebeka vortaroMultaj jaroj de kontakto kun la angla lingvo kauzis la ceeston en la vortostoko de la kebeka franca lingvo de anglaj pruntvortoj, laûelementaj tradukoj kaj pruntsignifoj. Pro la politika kunteksto kaj la longa tradicio de lingva purismo en Kebeko, multaj tiaj vortoj kaj signifoj estas markitaj au aperte stigmatitaj. Oni publike konsilas kontraû ilia uzo, neformale au ec formale, ekz. per preskribaj vortolistoj de rekomenditaj kaj nerekomenditaj vortoj.La aûtoroj sugestas, ke tiuj markitaj formoj pludaûras, malgraû la daûraj kaj vastaj klopodoj forigi ilin, pro certaj lingvaj kaj socilingvistikaj faktoroj. La artikolo prikon-sideras aron da tiaj faktoroj, kiuj efikas je la leksika evoluo kaj kiuj, cu plane, cu neplane, estas identigindaj kaj analizindaj, por atingi kiel eble plej plenan komprenon de tiu procedo.Post mallonga enkonduko en la historion de la markado kaj stigmatado en la kebek-franca vortostoko, oni prezentas aron da tiaj faktoroj, surbaze de observado de la parolado kaj verkado de unulingvaj kaj dulingvaj kebekanoj en vasta gamo de situ-acioj, aparte, el la kampoj de la radio de la dek unu-metra bando (civitana bando), hokeo, bejsbalo kaj automobila mekaniko. La jen diskutataj faktoroj estas: (1) la soci-politikaj sintenoj, inkluzive la tradician konservativan naciismon kaj la kebekan nov-naciismon; (2) historion de daûra, seninterrompa uzado de certaj markitaj vortoj; (3) la fortikigon de la uzado de aparta vorto en unu sfero per rilata uzo en aliaj sferoj; (4) reteno de markitaj formoj fronte al konflikta aro da preskribaj formoj, kiuj konkuren-cas, unu kun la alia; (5) reteno de markitaj vortoj, car la uzanto ne rekonas ilian markitan karakteron; (6) la favoran retenon de markitaj formoj, kiuj posedas sam-divenajn formojn kun analogia signifo en ambau lingvoj; (7) la ekesto de kutima aü rita asociado de markitaj vortoj kun apartaj vivosferoj; (8) la asociado de markitaj vortoj kun tre konataj komercaj markonomoj; (9) la fonologia adapto de pruntvortoj, aparte tiele, ke ilia fremdeco ne plu estas rekonebla; (10) la kompara nivelo de mor-fosintaksa fleksebleco ce markitaj kaj preskribitaj formoj; (11) la uzo de preskribitaj kaj stigmatitaj formoj en la amasmedioj.

SUMMARYThe Slovenians of Austria and ItalyHere I consider two minorities: the Slovenians of Austria and Italy, both located near the borders of their national home, the Slovenian Federative Socialist Republic. In both cases, minority Slovenes enjoy a status based upon collective rights and formal freedoms and in part also upon internationally guaranteed statuses.Some Austrian Slovenians reject minority status and consider themselves Austrians pure and simple; these are the "Wends," who do not study standard Ljubljana Slovene in school, and other Slovenians who declare that they know only German. "Conscious" Slovenians consider them traitors to their people. Hence, the distinction between "Slovenians" and "Wends" does not flow from geography but from family attitudes. A system of bilingual schools exists. Registration in them is voluntary and no inquiries may be made into the children's origin. There is no daily press, but there are two weeklies and many specialized publications. Radio broadcasting in Slovene is limited to 50 minutes daily. The issue of the language or languages to be used on place-name signs has caused many disputes. Slovenian is widely used by the Catholic church. To conclude, the Slovene minority of Carinthia is treated fairly well, with the exceptions of mother-tongue schooling and the place-name sign issue. The dispute between Sloveniansand "Wends" poisons the atmosphere, as do memories of Nazism and fears in some quarters of possible Yugoslav irridentismThe Slovenians of Italy live in an ethnically mixed area whose borders have changed several times this century. Whereas in Austria Slovenians are distinguished and divided by families, on a subjective criterion, the division in Italy is a territorial one. We may distinguish "Old Italy," the territory annexed in 1918, and the provinces of Trieste and Gorizia, placed under Italian sovereignty after World War II. The Slovenians of Italy enjoy a range of rights more complete than do their counterparts in Austria, and a better political climate. On the other hand, there seems to be greater uncertainty and more involuntary shortcomings in Italy.Several groups of Austrian and Italian Slovenes demonstrate high cultural activity.RESUMOLa Slovenoj de Austrio kaj de ItalioNi traktas ci tie du minoritatojn: la Slovenojn de Aüstrio kaj de Italio, ambaü ce la landlimo de la nacia hejmo, la Federativa Socialisma Respubliko Slovenio. En ambaü kazoj la minoritataj Slovenoj guas statuson surbaze de kolektivaj rajtoj kaj formalaj liberecoj kaj de internacie garantiitaj statusoj.Kelkaj aüstraj Slovenoj rifuzas la minoritatan statuson kaj konsideras sin pure kaj simple aüstraj; temas pri la "Venedoj," kiuj ne lernas la norman slovenan lingvon de Ljubljana en la lernejoj, kaj pri aliaj Slovenoj, kiuj deklaras sin scipovi nur la ger-manan. La "konsciaj" Slovenoj traktas ilin kiel perfiduloj al sia popolo. Do la distingo "Slovenoj-Venedoj" ne fontas el la geografio, sed el la sinteno de la familioj. Ekzistas sistemo de dulingvaj lernejoj. La registrigo tie estas libervola kaj oni ne rajtas enketi pri la deveno de la infanoj. Mankas ciutage gazetaro, sed ekzistas du semajnaj gazetoj kaj multaj fakaj eldonajoj. La radia dissendado estas limigita al 50 minutoj potage. La demando pri la lingvo(j) de sildoj, indikantaj loknomojn, levis multajn kverelojn. La slovena estas vaste uzata de la katolika eklezio. Resume, ni substrekas, ke la Karintia slovena minoritato estas sufice bone traktata, kun la escepto de la gepatralingva lernejo kaj de la loknomaj sildoj. La kverelo inter Slovenoj kaj Venedoj venenigas la etoson, same kiel la rememoroj pri la Nazia epoko kaj certa timo pri eventualaj jugoslavaj teritoriaj postuloj.La Slovenoj de Italio logas en etne miksa regiono kies limoj sangigis plurfoje dum nia jarcento. Dum en Aüstrio la distingo inter Slovenoj realigas lau familioj, per subjektiva kriterio, la disdivido en Italio estas teritoria. Oni distingu la parton "Malnova Italio," la teritorion aneksitan en 1918, kaj la provincon Triesto kaj Gorizia, aljugita al la itala suvereneco post la Dua Mondmilito. La Slovenoj de Italio guas pli pienan aron de raj-toj, ol la Slovenoj de Aüstrio, kaj pli bonan politikan klimaton. Male, en Italio ekzistas pli da necerteco kaj senvolaj mankoj.Pluraj grupoj de aüstraj kaj italaj Slovenoj elmontras grandan kulturan aktivecon.

RESUMELe Développement d'un programme national d'alphabétisation: Le projet gambienCet article décrit les considérations théoriques et appliquées du développement d'un programme pédagogique de l'écriture fonctionnelle en Gambie, un pays du Troisième Monde en Afrique Occidentale. Recherches de la fréquence des mots de premier ordre du mandingue gambien ont été pris comme base théorique pour le dessin et développement des matériaux pédagogiques du niveau élémentaire jusqu'à la période post-illettrée. Un cours pédagogique pour le corps enseignant dans l'utilisation des matériaux est inclu dans la méthodologie.RESUMOLa disvolvigo de nacia programo de alfabetigo: La gambia projektoLa jena artikolo priskribas la teoriajn kaj aplikajn kondiĉojn de la disvolvigo de pedagogia programo pri la fundamenta skribkapablo en Gambio, lando de la Tria Mondo, en Okcidenta Afriko. Oni uzis esplorojn pri la ofteco de la cefaj vortoj en la gambia mandinka lingvo kiel teorian bazon por la skizado kaj disvolvigo de pedagogiaj iloj ekde la elementa nivelo gis la tempo post la forigo de la analfabeteco. La metodaro inkludas pedagogian kurson por la instruistaro, kiu helpas pri la utiligo de la iloj.